عوسمان حه‌مه‌كریم زه‌ڵمی
خوێنەری ئاوەزداری باوەڕدار، پێشەوای چاکەخوازان، ھەردەم بەم نزایە چووەتە نێو ڕۆژی نوێوە: (اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ عِلْمًا نَافِعًا، وَرِزْقًا طَيِّبًا، وَعَمَلًا مُتَقَبَّلًا ـ المحدث:الألباني /762). ە ئەم سێ ئامانجە: زانستی بەکەڵک، ڕۆزی پاک، کردەوەی پەسەند (العلم النافع، والرزق الطيب، والعمل المتقبل)ى کردووەتە نیشانەو بۆ بەدەستھێنانیان کۆششی ڕاست و ڕەوانی کردووە.
ڕوونە، ھەوڵدان و کارکردنی ئەو پەیامبەرە (ﷺ)، بەپێی پلانی ئاوەزی ساغی مرۆیی و، ڕێنوێنی سرووش بەڕێوە چووە، وە بە داوای کۆمەکی خواستن لە خاوەنی (اللە)، تۆکمەو کامڵی کرددوە. جا لەڕاستیدا ئەم (سێ مەبەستگیراوە) ڕزگاری و خۆشبەختی دونیاو دواڕۆژی مرۆڤی، پێوە پێوەن کراوە.
لێرەدا تێڕامان و چاوبڕینە پێشەوا (ﷺ)، بۆ ئاوەزمەندان ئەرکە، تاکو تێبگەن لەوەی بۆچی خواستنی (زانستی بەکەڵک)ی پێش (ڕۆزی پاک) و (کردەوەی پەسەندو وەرگیراو)، خستووە.
دەسا ئا ئەمە ئاماژەی ڕۆشنە، بۆ بایەخی (زانستی بەسوود) دەربارە بەھەر شتێک، لەبان ھەموویانەوە خواناسین لەڕووی زانستەوە، پاشان پەرستنی بەشێوەی درووست، بە بەڵگەی: (فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ)، دواتر (وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَات/ محمد: 19).
کەوایە ھاوکێشە ڕاستەکە ئاوایە: (سەرەتا زانست، دواتر وتن و کردن و بەدەستھاوردن و بەختکردن)، چونکە ھەرگیز ناگونجێت (وتەو کردار)، (ڕەنج و بەرھەم)، ڕاست و درووست و بەکەڵک بن، بەبێ زانستی بەسوود. جگە لەوەش (بەئاوەز) دەزانێت کە تەنھا بەم زانستە، مرۆڤ دەتوانێت جیاکاری بکات لە نێوان (ڕۆزی خاوێن و پۆخڵ)، وە (کرداری چاک و خراپ)دا.
کەوایە دەستەواژەی زانستی بەکەڵک (علماً نافعاً)، دەرخەری ئەو ڕاستیەیە کە زانست دووجۆرە: (بەکەڵک و بێکەڵک). وە زانستی بەکەڵک لە شارەزاییەوە دەستپێدەکات بۆ پسپۆڕی، ئەوەی خاوەنی ئەم جۆرە زانستە بێت، پەی بە ھەقیقەت و کرۆکی شتان دەبات و، دڵی لەسەریان دادەمەزرێت، ئەوجا بەدرووستی ھەوڵی دەستخستنیان دەدات، وە لەبەرژەوەندی (خۆی و خەڵکی) بە چاکی بەرھەمیان دەھێنێت و کەڵکیان لێ وەردەگرێت.
ھەروەھا دەربڕینی ڕۆزی پاک (رزقاً طیباً)، ئاماژەیە کە ڕزق و ڕۆزیش دوو جۆرە، (خاوێن و پۆخڵ)، خاوێن ئەوەیە: ھەروا لە ناخ و خودی خۆیدا پاکە، لە بۆ بەدەستھێنان و، بەختکردن و خواردن و کەڵک لێ وەرگرتنی، ڕێ و شوێنی درووست دەگیرێتەبەر: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ/ البقرة:172).
وە دەستەواژەی کردەوەی پەسەندو وەرگیراو (عملاً متقبلاً)، ئاماژەی ڕۆشنە کەوا ھەموو کارو کردەوەیەکی ئادەمیزاد، لای خاوەنی (اللە)، وەرگیراو نییە، ئەوکات لەبری پاداشت، سزاوار دەبێت، جا بۆ ئەوەی لەپای ماندوبوونی پاداشت وەربگرێت، مەرجە کارو پیشەو کردەوەی (چاک بێت) وە (لەبەر بەجێھێنانی فرمانی خوا) پێی ھەستابێ و ئەنجامی دابێت .
یانی پێویستە ئەوەی لێی دەوەشێتە لە (گوفتارو ڕەفتار)، دەبێ ڕەوان و چاک بێت، وە باوەڕی وابێت کە ھەر شتێ کە دەیڵێ و دەیکات لە چاکە، ئەوە خاوەنی (اللە)، فەرمانی پێکردووە، ئەویش بەجێی دێنێت. ھەروەک کە دووری دەگرێ لە وتەو کردای خراپ و نەشیاو، ھەر لەبەر فەرمانبەرداری ئەوە (اللە). وە متمانەی وابێت ئا ئەوە لە بەرژەوەندی ئەوو دیگەراندایە: (مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ/ النحل: 97).
جا ئەم تێگەیشتنە لەم نزاخوانی و خواستە مەزنە، وا لە مرۆڤی ئاوەزداری باوەڕدار دەکات، چاو لە پایەدارترین چاوساغ بکات لە بەکاربردنی ھۆکار بۆ کارو کۆششکردنی درووست لەپێناو دەستخستنی چاکترینی (خێرو فەڕ)ی دونیاو دواڕۆژ ، بەوجۆرە دەتوانێت ئاسان و دوور لە شڵەژانی دەروونی و، شپرزی لاشەیی، سەرفرازی و خۆشبەختی ھەمیشەیی دەستەبەر بکات.