ئامانج و پاساوی هێزە کوردیەکان لە نێو ستراتیژی هێزە دەرەکیەکان

شوکر عەبدولرەحمان 

به‌شى یه‌كه‌م:

تا ئێستا لایەنە رکابەرەکانی هەرێمی کوردستان نەگەیشتونەتە ئەو ئاستە کە بتوانن پەیماننامەیەک ببەستن. تا ململانێی نێوانیان لە چوارچێوەیەکی نیشتمانی رێک بخەن بە کۆمەلێ بنەما و ڕێسا.

دواجاریش ئەم پەماننامەیە پابەندیان بکات بە بەرژەوەندی باڵای نەتەوەیی، دەستاودەستکردنی ئاشتیانەی دەسەلات، سەروەری و یەکێتی خاک و نەتەوە و هتد..
هەموو ئەمانە لەگەل هۆکارە بابەتییەکانیش وایکردووە کە لە ململانێ ناوەخۆییەکاندا سینارێوکانی پەنابردنە بەر هێزی دەرەکی بە شێوە و فۆرمی جیا بەردەوام ئەکتیڤ بێت و ببێتە ئەگەرێکی بەهێز. لای زۆربەی گەلانیش پەنابردنە بەر هێزی دەرەکی چ وەک ستراتیژ چ وەک تاکتیک بەشێک بووە لە پرۆسەکانی خەباتی ڕزگاری خوازی. جا ئەمە لەسەر بنەمای بەرژەوەندی هاوبەش بێت یان لەسەر ئەو بنەما ڕیالیزمە بێت کە دەلێ ( دوژمنی دوژمنەکەم دۆستمە) یان لەسەر بنەمایەکی ئایدیالیزمی و هاوکاری نێوان گەلان بێت. بەلام لە کوردستاندا ئەم مەسەلەیە تەواو جیاوازە و هیچ بنەمایەکی لۆژیکی نیە. ئەگەر بمانەوێت ئەو بنەما نالۆژیکیەی پەیوەندی نێوان هێزە کوردیەکان و ولاتانی دراوسێ پەیوەست بە ململانێی نێوەخۆییەکان بە زمانێکی سادەی کوردی دەرببرین ڕەنگە ئەو دەستەواژەیە گونجاو بێت کە دەڵێت ( دوژمنی منیشە، بەلام جارێ ڕکابەری دوژمنەکەمە و دوژمنی ڕکابەرەکەمە). هەرچەند ئەو پرسیارەی کە ئایە دوژمنەکان کێن؟ یان ڕکابەرەکان کێن؟ وەلامەکەی لای هەموان دیار و ئاشکرایە. کەچی تا ئێستا کارکردن بەو بنەما نالۆژیکیە بەردەوامە. کە هۆکارێکی سەرەکیە بۆ ئەوەی کێشە و بارودۆخی کورد لە دۆخی چەقبەستن و سورانەوەدا بێت لە بازنەیەکدا.
ئاراستەی ڕووداوەکان

ململانێ جیهانی و هەرێمیەکان بە شێوەیەکی سێگۆشەیی لە پانتاییەکی فراوانەوە هەڵبەز و دابەز دەکات، دەڕوات بەرەو پانتاییەکی تەسک تر لە ئایندەیەکی دوور یان نزیکیش دەگاتە خالی کۆتایی گۆشەک دەبێت ئاراستەیەکی گشتی نوێ وەرگرێت بەلایەکدا. بەو واتایەی ڕووداوەکان قۆناغی مێژوویی خۆیان کامل دەکەن. گۆرانکاری دەکەنە شتێکی حەتمی. دوای گۆرانکاریەکانیش سەردەمێکی نوێ دێتە ئاراوە کە هەژمونی لایەنی براوە زال دەبێت بەسەر ئەو سەردەمە نوێیەدا، ئەوەشی روداوەکان ئاراستە دەکات ستراتیژی زلهێزەکان و کاراکتەرە سەرەکیەکانە.

لێرەدا بۆ هەر کاراکتەرێک گرنگە بزانێت ئاراستەکان بەرەو کوێ دەڕوات. بەتایبەت کاراکتەرە بێ هێز و نا دەولەتیەکان. تاکو لە باشترین حالەتدا دەرفەتەکان بقۆزنەوە و لە خراپترین حالەتیشدا مەترسیەکان دووربخەنەوە و بەرژەوەندیەکانیان بپارێزن. ئەمەش بەخوێندنەوەی ورد و ستراتیژیەتی ڕیالیستانە بەدی دێت، لەو چوارچێوەیەدا دەکرێت بەستنی پەیوەندی، یان پەنابردنە بەر هێزی دەرەکی بەشێک بێت لە ستراتیژی هەر دەسەلاتێکی سەروەر، یان دەسەلاتێک کە شەرعیەتی رزگاریخوازی هەبێت و لەسەر بنەمایەکی لۆژیکی ئەم پەیوەندیە ببەستێت. بەلام کاتێ پەنابردنە بەر هێزی دەرەکی لەچوارچێوەی ململانێی ناوەخۆیی لە دژی یەکتر پڕاکتیزە دەکرێت، ئەوە نەک تەنها مەترسی دەخاتە سەر هێز و لایەنێک، بەلکو ریسکێکی زۆر دەخاتە سەر کۆی کیان و قەوارەکە. مەترسیەکە زۆر ڕون و ئاشکرایە و سەدان سالە بەردەوامە. ئەو ولاتانەی پەنایان بۆ دەبرێت یاخود هێزیان لێ وەردەگیردرێت، هەردەم لە چوارچێوەی ستراتیژی خۆیانەوە پەیوەندی ئەبەستن و ئالوگۆری لە پەیوەندیەکان ئەنجام ددەدەن. کاتێکیش هێزە کوردیەکان پەیوەندی دەبەستن لەگەل ئەو ولاتانەی کە کوردیان بەسەر دابەشکراوە بێ شک ستراتیژی ئەو ولاتانە کار لەسەر ئەوە دەکات دواجار ڕوداوەکان لە دژی ئامانجە نەتەوەییەکانی گەلی کورد ئاراستە بکرێت. لێرەدا کە لایەنێکی کوردی لە پڕۆسەیەکی سەربازی و ئابوری و سیاسی، پەیوەندی دەبەستێ لەگەل ئەو ولاتانە، بەو تێگەشتنەی کە ئەمە ئامرازێکە بۆ لێدان لە ڕکابەرە ناوەخۆییەکانی. ئەوە هامان پرۆسە لە هەمان کاتتدا بەشێکە لە ستراتیژی ئەم ولاتە بۆ لێدان لە کۆی قەوارەی کوردستان. هەر ئەمەش پرۆسەکە دەکاتە پرۆسەیەکی ستراتیژی بۆ لایەنە کوردیەکە دەرەنجامەکەشی کاریگەریەکی ستراتیژی دەبێت لەسەر بارودۆخی سیاسی و کۆمەلایەتی و ئابوری و فەرهەنگی کوردستان. بە ئاوڕدانەوە لە مێژوی ململانێکانیش دەبینین هیچ گۆڕانکاریەکی وا ڕوینەداوە کە بوبێتە هۆی هاتنی سەردەمێکی نوێ لەم هەرێمە. تەنها مەگەر هەنگاوێکی لەم شێوە هاوێژرابێت. زۆربەی جاریش بە ئەتککردنی شکۆی نەتەوەیی و بن پێ خستنی بەرژەوەندی تاک و کۆمەڵگەی کوردی ئەنجامەکەی کۆتایی هاتووە. هەر ئەم هەلە ستراتیژیانە هۆکاری سەرەکی بونە لە چەقبەستنی کێشەی کورد و ناسەقامگیری سیاسی کوردستان، یان خولانەوە بە دەوری هەمان بازنەدا.
زۆر جار ڕوداوە هەرێمی و نێودەولەتیاکان ئاراستەکانیان لەبەرژەوندی کورد بووە و چەند هەنگاوێکیش بارودۆخی کوردستان دەبەنە پێشەوە. بەلام بەهۆی ئەوەی کە هێز و لایەنەکانی کوردستان بەردەوام لە ململانێی نامەدەنیانەی ناوەخۆییدان ، بۆ بەدستهێنانی هێزی یەکلاکەرەوەش لە ململانێکانیان پەیوەندی بە لایەنی دەرەکی دەبەستن. لێرەوە دەرفەتی لەبار بۆ ئەو ولاتانە دەرەخسێنن تا ڕوداوی وا بخولقێنن یان ڕوداوەکان وا ئاڕاستە بکەن کە باردۆخی کوردستان بگەڕێنێتەوە خالی سەرەتایی.

بەریەککەوتنیی ئامانجەکان

گەیشتن بە دەسەلات ئامانجی هەر بزوتنەوە و کۆمەلەیەکی سیاسیە. تا ئێستاش حیزب باشترین ئامرازە بۆ هێنانەدی ئەم ئامانجە. بەلام ئایا قەوارەی هەرێمی کوردستان دەسەلاتێکی هەیە تا هەولی گەیشتنی بۆ بدرێ؟
دەسەلاتێک کە لە چەندین پێگە و دامەزراوە بە ئەرک و ڕۆلی جیاواز پێکبێت. بەهەموشیانەوە نوێنەرایەتی دەسەلاتی تێکرای خەلکی کوردستان بکەن. ئەوەی هەیە لە ڕووی یاساییەوە دەسەلاتێکی خۆبەرێوەبەریە. کە ئەویش بەش بەشکراوە لە نێوان چەند بنەماڵەیەک.
پرۆسەکانی هەلبژاردنیش وەک ئامرازێکی مەدەنیانە بۆ بەڕێوەبردنی ململانێکان تا ئێستا هیچ نەبوە جگە لە شەرعیەتدان بەم دەسەلاتە دابەشکراوەی نێوان چەند حیزب و بنەماڵەیەک.
لای هەر سیاسیەکی ڕاستەقینە و نیشتمانپەروەریش تەنها ئەم هۆکارە (نەبونی دەسەلات) بەسە بۆ ئەوەی تێبگات، کە گەل و نەتەوەکەی لە گەورەترین مەترسیدان. دواجاریش دەبێت ئەم بارودۆخە ئامانجێکی هاوبەش بسەپێنێت بەسەر هەمو هێز و لایەنە سیاسیاکان. چونکە سەڕەڕای هەڕەشە دەرەکیەکان ناکرێت لە ناوەخۆشدا هەروەک (تۆماس هۆبز) وتەنی ' شەری هەموان لە دژی هەموان' بەردەوام بێت. بەلام تا ئێستا ئەم ئامانجە بەدیناکرێت لە رەفتار و هەلوێست و ئەدای حیزب و هێزە سیاسیەکان. بەلکو کار لەسەر کۆمەلێ ئامانجی دژ بەیەک دەکرێت. ئامانجەکان ئامانجی هاوبەش نین، بەلام هەمان ئامانجن لە دژی یەکتر. هەمان ئامانجن لە پاراستن و فراوانکردنی بەرژەوەندی و هەژمونی حیزبێک لەسەر حیسابی ئەویتر. ئەمەش دوای ئەوەی حیزبەکان خەسلەتەکانی دەولەتیان لەخۆیان کۆکردەوە و هەر لە سەرەتاوە کاتێ هەرێمی کوردستان وەک قەوارەیەک دەکەوێتە دەست حیزبەکان، ئەوە پڕۆسەی مەدەنیانە بۆ دامەزراندنی دەسەلات و چونە نێو دەسەلات شکستی پێ دەهێنرێت، بەلکو لە جیاتی ئەمە بە ململانێی چەکداری هەر حیزبەو بەشێک لە دەسەلات و ڕەگەزەکانی ئەم قەوارەیەی هێنایە ناو خۆی. هەر حیزبەو بەشێک لە (جوگرافیا ، ئیدارە ، هێزی سەربازی و سیخوری ، دادوەری ، پەیوەندی دەرەکی، سەرچاوە ئابوریەکان، تەنانەت بیر و هزری تاکەکانی کۆمەلگا و هتد..) ی ئەم قەوارەیەی زەوت کردوە. ئەوەشی دۆخەکەی ئالۆزتر کردوە کۆنترۆلکردنی حیزبەکانە لەلایەن بنەمالەی سەرکردەکان. بە جۆرێک هەر بنەمالەیەک لە سنوری قەلەمڕەوی خۆی لویسێکی شازدەیە بۆ خۆی. لە بارودۆخێکی واشدا هاوشان لەگەل کۆمەڵێ فاکتەریتری ناوەخۆیی و دەرەکیدا حیزبەکان مەترسی و بەرژەوەندی جیاواز و دژ بەیەکیان دەبێت. ئەمەش وادەکات نەتوانن بگەنە ئامانجە هاوبەشەکە. بەلکو ئامانجی سەرەکیان هەمان ئامانج بێت لە دژایەتیکردنی یەکتر، لە لێدان و لاوازکردن و پەراوێزخستنی ئەویتر. بۆ هێنانەدی ئەم ئامانجەش هەمو ئامراز و وەسیلەیەک بەکاردێنن، لە نێویاندا هیزی دەرەکی و پشت بەستن بە ولاتانی دراوسێ. ولاتانی دراوسێش بەرژەوەندیان لەوەدایە کە ئەم بارودۆخە بەردەوام بێت، هەر هەنگاوێکیش کە دەیهاوێژن هەر لەچوارچێوەی ئەو بەرژەوەندیەیاندا دەبێت. ئەمەش دیسان بە هۆی ستراتێژی ئەوان و ئامانجە دژ بە یەکەکان لە ناوەخۆدا دۆخی چەقبەستویی هەرێمی کوردستان بەردەوام دەبێت.

پارتی و ڕکابەرەکانیتر لە دیدێکی ڕەخنەگرانەوە
لە نێو هێزە رکابەرەکانی هەرێمی کوردستاندا پارتی دیموکراتی کوردستان لە هەموان وردتر ئاراستە و گۆشەی رووداوەکان دەبینێت. بەلام لە چوارچێوەی ئامانجە تایبەتیەکانی دەیانبینێت. زیاتریش فۆکسی لەسەر ئەوەیە لە بەرژەوەندی خۆیدا بیانقۆزێتەوە تا رادەیەکیش سەرکەوتوو بوە لەوەی ئامانجە نەتەوەییەکان بگونجێنێت لەگەل ئامانجەکانی خۆی، یان ئامانجەکانی خۆی داپۆشێت بە ئامانجە نەتەوییەکان.
لای ڕکابەرەکانیشی هەمیشە بەوە تۆمەتبار کراوە کە ئامانجە نەتەوەییەکان لە خزمەت ئامانجەکانی خۆی بەکاردێنێ. بەلام پارتی پێشوەختە خوی یەکلا کردۆتەوە لەگەل ئامانجەکانی هیچ شتێکیش ناتوانێ ئامانجە سەرەکیەکەی لەبیر بباتەوە. بەڕای زۆرینەی رەخنەگرانیش ئامانجی سەرەکی بریتیە لە پاراستن و فراوانکردنی بەرژەوەندیەکانی بنەمالە و حيزبەکەی و دورخستنەوەی مەترسیەکان لێی، هەر لەو چوارچێوەیە ستراتیژ و پلانی ڕیالیستی دادەرێژێت. ئەوەشی گرنگە ئەوەیە؛ دوای هێنانەدی زەمینەسازی، ئینجا بە سایلکۆژیایەکی جێگیرەوە بەرنامەکانی خۆی جێبەجێ دەکات. پارتی هەمیشە هەولدەدات رکابەرەکانی لە گۆشەکەدا گەمارۆ بدات و وایان لێ بکات ئامانجە سەرەکیاکانی خۆیان بیربچێتەوە و ببنە هەلگری کۆمەلێ ئامانجی دژ بەیەک. هاوکێشەکە وا دێتە بەرچاو کە لە حالەتێک نەتوانێت کۆنتڕۆلی تەواوی دەسەلات بکات ئەوە لانیکەم بۆ ئەوەی گرێنتی مانەوەی خۆی بکات وەک هێزێک کە زۆرترین پشکی لە دابەشکاریەکان بەرکەوتوە پێویستە درێژە بەم شێوازە لە ململانێیە بدات. بۆ ئەوی ئەم شێوازە لە ململانێیەش بەردەوام بێت پێوەستە بە هەر ئامراز و وەسیلەیەک بێت ڕکابەرەکانی ببنە هەلگری هەمان ئامانجەکانی ئەو، کە لەگەل ئامانجەکانیتریان دژیەکی دروست دەکات، بۆیە دژایەتیکردنی پارتی و هاوپەیمانی بون لەگەل پارتی لە یەک کاتدا و لە نێو یەک حیزبدا سیمایەکی هاوبەشی زۆربەی ڕکابەرەکانی پارتیە. دواجاریش کە ڕوداو و پێشهاتێک دێتە پێشەوە ڕکابەرەکانی وەک گەمارۆدراوێک خۆیان دەبیننەوە کە فریای هیچ نەکەون. بەلکو یان دەبێت بەو ئاراستەیە برۆن کە ئەو پێی دا دەروات (وەک ریفراندۆمی ٢٠١٧)، یان ئەگەر بە پێچەوانە رۆشتن (وەک 16 ئۆکتۆبەری ٢٠١٧) ئەوە بە زیانی خۆیان و نەتەوەکەیان کۆتایی بێت. لێرەوە ڕۆلی نێگەتێڤی پارتی دەردەکەوێت، وەک ئیشپێکەری سەرەکی ئەو داینەمۆیەی کە ئەم بارودۆخە هەلدەسوڕێنێت.
لە دوای ڕێکەوتننامەی واشنتۆنەوە (١٩٩٨) تا نەخۆشکەوتنی مام جەلال بەرژەوەندی هاوبەش و مەترسی هاوبەش وەک دوو بنەمای ڕێکەوتن، ململانێی پارتی و یەکێتیان سنوردار کردبوو. بەلام لە درێژەی ئەو ململانێیەی کە ڕێک نەخراوە لە چوارچێوەیەکی نیشتمانیدا، هەرەها بەردەوامیدان بە بەستنی پەیوەندی بە ولاتانی دراوسێ لەسەر بنەمای ئامانجە حیزبیەکان، دواجار ئەمانە بونە هۆی ئەوەی جارێکیتر ولاتانی دراوسێ سەرکەوتو بن، لە قولکردنەوەی جیاوازیەکانی ئەم دوو حیزبە سەرەکیەی هەرێمی کوردستان. ئەمەش هاوشان

لەگەل فاکتەرەکانیتر ململانێکانی گەیاندە ئاستێک کە لە ئێستادا ئەوەی سنورێکی بۆ ململانێی ئەم دو حیزبە هێشتبێتەوە تەنها مەترسیە هاوبەشەکانیانە. یەکێ لەو مەترسیە گەورانەش بەرپرسیاربونیانە لە کەلەکەبونی کێشەو قەیرانەکانی سی ساڵی ڕابردو بە جۆرێک لە ئەگەری ڕودانی هەر گۆڕانکاریەک لەدەرەوەی خواستی ئەوان، ئەوە هەردولا ڕوبەڕوی چارەنوسێکی هاوبەشی نەخوازراو دەبنەوە. هەر ئەم مەترسیانەش وای لە یەکێتی کردوە دواجار ئەوە قبول بکات وەک کاراکتەرێکی لاواز و هاوبەش بچێتە نێو زۆربەی ئەو گەمەو پڕۆسە سیاسیانەی کە پارتی بەڕێوەی دەبات. بێگومان لەسەر ئەمەش رەخنەی زۆری لێگیراوە. رەنگە زۆربەی رەخنەگرانیش لەسەر ئەوە کۆک بن کە هۆکاری سەرەکی ئەم لاوازیەی یەکێتی بونی کۆمەلێ ئامانجی دژبەیەکە، کە تەعبیر لە بەرژەوەندی کوتلەکان دەکات. بەجۆرێک هەر کوتلەیەک لە ئاست خۆیدا وەک پارتیەکی بچوککراوەی نێو یەکێتی بێتە بەرچاو. زۆرێک لە چاودێرانیش پێشبینی دەکەن پارتیش بکەوێتە نێو هەمان بارودۆخ لە ئایندەدا.
دە ساڵ پێش ئێستا بزوتنەوەی گۆڕان هاوشان لەگەل هێزە ئیسلامیەکان ( یەکگرتوو و کۆمەڵ) لە زەمینەیەکی لەباردا توانیان پێگەی ئۆپۆزسیۆن ببەنە قۆناغێکی نوێوە. بەلام ئایا هێزە ئۆپۆزسیۆنەکان بەتایبەت بزوتنەوەی گۆڕان توانیان بەرپرسیارانە پارێزگاری لەو پێگەیە بکەن و کاریگەری بخەنە سەر شێوازی باوی ململانێکان؟ پێدەچێت وەلامی ئەم پرسیارە بەو شێوە نەبێت کە لە ئاستی خوازراو بێت. ئەمەش ئەو گریمانیەیە دێنێتە پێشەوە کە هێزە ئۆپۆزسیۆنەکان بە تایبەت بزوتنەوەی گۆڕان خوێندنەوەیەکی واقیعانەیان بۆ ڕوداو و بارودۆخەکان نەبوبێت. گرنکترین ڕوداوی ئەو قۆناغە ڕوداوەکانی ١٧ شوبات٢٠١١ بوو کە هەولدرا ببێتە وەرچەرخانێکی مێژووی دۆخی کوردستان. وەک دیارە ئەم ڕوداوەش هاو ئاراستە بوو لەگەل روداوەکانی بەهاری عەرەبی، بەلام تا ئەم ساتەش بەشێک لە کاراکتەرە سەرەکیەکانی نێو ئۆپۆزسیۆن ئەو تێگەیشتنەیان هەر بەردەوامە. کە پێیان وایە دوبارەبونەوەی سیناریۆکانی تونس و لیبیا و میسر و یەمەن حەتمیە و هەر دەبێ لە کوردستانیش ڕوبدات! ئەمە لە کاتێکدایە ئەگەر سەردەمانێک روداوەکانی ١٧ شوبات هاو ئاراستە بوبێت لەگەل بەهاری عەرەبی ئەوە ئێستا دوای 10 سال روداوەکانی بەهاری عەرەبی بە ئاراستەیەکی دیکەدا دەروات، کە زۆرینەی خەلکی لەوێ خۆزگە بە سەردەمی صالح و قەزافی و موبارەک دەخوازن. ئەمە سەرەرای ئەوەی کە خوێندنەوە و بۆچونی جیاواز هەیە لەسەر ڕوداوەکانی بەهاری عەرەب.
لێرەدا پەیوەست بە پاشەکشەی ئۆپۆزسێۆن لە ماوەی دە ساڵی ڕابردودا فاکتەری زۆر هەن بەلام لە چوارچێوەی ئەو بابەتە پرسیار ئەوەیە ئایا ولاتانی دەوروبەر و ولاتە زلهێزەکان رازین بە گۆرینی بارودۆخی هەرێم؟ بەو پێیەی کە قەوارەی هەرێم هەرەشەیە لەسەر یەکپارچەیی خاکی ئەوان ئەوە لە ڕوی لۆژیکیەوە لایەنی کەم هەولی مانەوەی ئەم بارودۆخە دەدەن. خۆ ئەگەر لەگەل گۆرانێکیشدابن ئەوە لەگەل ئەوەدان بارودۆخەکە بەرەو خراپتر بچێت. خراپتر لەم بارودۆخەش هەلوەشانەوەی قەوارەی هەرێمە یاخود گەڕانەوەیە بۆ ململانێی چەکداری. ڕەنگە هەندێک پێیان وا بێت ئەمە کە تا ئێستا ڕووی نەداوە بەهۆی ڕێگری ولاتانی ڕۆژئاوا و ئەمەریکاوەیە بەو پێیەی ڕۆلیان هەبوە لە پێکهێنانی ئەم قەوارەیە لە بریاری ٩٨٨ی ئەنجومەنی ئاسایش هەروەها ڕۆلیشیان هەبوە لە کۆتایهێنان بە ململانێی چەکداری لە ڕێکەوتنامەی واشنتۆنی ١٩٩٨.

بەردەوامیشن لەو ڕۆلەیان لە پێناو پاراستنی هاوسەنگی لە عێراق و پاراستنی بەرژەوەندیەکانیان. لەوانەیە هەندێکیش پییان وا بێت هێزە ئۆپۆزسۆنەکان لە ئاستی بەرپرسیارەتی خۆیاندابونە و سەرەڕای فشاری زۆر پەنایان نەبردوە بۆ کارێک کە بارودۆخەکە خراپتر بکات. لێرەدا ڕەنگە هەردوکیان ڕاست بێت بەلام هێزە ئۆپۆزسیۆنەکان تەنها لەوە بەرپرسیار نین. بەلکو لەو هێزە جەماوەریەش بەرپرسیاربوون کە لە ئەنجامی نارازیبونیان لە کێشەو و قەیرانەکان، ڕۆژ بە ڕۆژ لە زیادبون دا بون. بەلام لە ئەرزی واقع نەتوانرا بە شێوەیەکی دروست کار لەسەر ئەو هێزە جەماوەریە بکرێت، بۆ ئەوەی ڕۆلی مێژویی خۆی ببینێت لە ئەنجامدانی گۆرانکاری. ئەمەش لەبەر کۆمەلێ هۆکار بەلام ئەو هۆکارەی کە تەوەری باسەکەیە بریتیە لەوەی؛ ئەو هێزە ناوەخۆییانەی کە مەترسیان لە گۆڕینی ئەم بارودۆخەدابوو سودمەندبون لەو خواستە دەرەکیانەی کە بەرژەوەندیان لە مانەوەی ئەم بارودۆخە دابوو، یان مانەوەی ئەم بارودۆخەیان پەسەند کرد. هۆکارێکیتری پەیوەست بەم بابەتە نەبونی تێگەیشتنی بابەتیانە و واقعیانە، دواجاریش نەبونی ئامانج و پڕۆژەی نیشتمانی بوو لەلایەن هێزە ئۆپۆزسیۆنەکانەوە، سەرەنجام بارودۆخی کوردستان ئالۆزتر بوو هیزی جەماوەریش وەک وزەیەک کە بە فیرۆدرابێت توشی نائومێدی و پەرتەوازەیی بوو.

لە ئێستاشدا هێزە ئۆپۆزسیۆنەکان(بەتایبەتیش بزوتنەوەی گۆڕان) رۆژ بە رۆژ ملکەچی ئەم واقعە دەبن کە پێشتر بانگەشەی گۆڕینیان دەکرد. گۆڕینێک لەرێی هەلبژاردنەوە بکرێت بە ماوەیەکی زۆر کەم! کە لەو گۆرینەدا پارتی و یەکێتی وەک دوو گروپی گەندەل و براکوژو مافیا و...هتد بناسێنرێن و بدرێنە دادگا. ئەمە لە کاتێکدا هەر پارتی و یەکێتیش هەلبژاردنەکان بەرێوە ببەن، دەنگەکانیان بۆ لێکجیاکاتەوە، سەرکەوتنی ئەوان ڕابگەیەنن، ئەو دادگایەشیان بۆ ساز بکەن کە خۆیان تێدا دادگایی دەکرێن! نەک هەر ئەوە بەلکو سەڕەڕای ناواقیعبونیان زۆر بە ئاسانیش ئامانجە سەرەکیەکانیان لەبیر دەچێتەوە و دەکەونە ژێر کاریگەری ڕوداوە ڕۆژانەییەکان. ئەو ڕوداوانەی تەنها بایەخی ئیعلامیان هەیە. کە هەر بە وتەی خۆیان زۆرجار (( حیزبە دەسەلاتدارەکان خۆیان دروستکەری ئەم ڕوداوانەن)).