شەفەق نیوز/ لە سەرەتای ساڵ ٢٠٢٤ەو خوەنەوار لە وەزارەتەیل پەروەردە و خوەنستن باڵا ئەو سکۆلەرشیپە وەرنەگردنە کە حکومەت وەپیان دایە، یەیش بارگرانی لەبان داڵگ و باوگ ئەو خوەنەوارەیلە زیای کردگە کە داهاتیان سنووردارە کە وە شیوەیگ سەرەکی پشت وەپی بەسانە ئەرا دابینکردن خەرج مەکتەو مناڵەیلیان.
لە یاسای دەسمیەتی پویلی ئەرا خوەنەوارەیل باس ئەوە کریاس؛ وە درویژایی ساڵ خوەنستن بڕ ٣٠ هەزار دینار ئەرا خوەنەوارەیل سەرەتایی و ٥٠ هەزار دینار ئەرا خوەنەوارەیل ناوەندی، ١٠٠ هەزار دینار ئەرا بەکالۆریۆس، و ١٥٠ هەزار دینار ئەرا ماستەر و دکتۆرا، وە درویژایی ساڵ خوەنستن.
بەڵام تا ئیسە لە مانگەیل 1 و 2 ەو خوەنەوارەیل ئی دەسمیەتیە وەدەسیان نەکەفتیە، کە داڵگ حەورا (خەڵک پارێزگای واست)، زیان لە لاتی دیرێد، ئویشێد “بڕیان ئەو دەسمیەتیە کاریگەری دارایی لەبان خوەنەوارەیل داشتیە ' دااڵگ و باوگەیل" و ئویشێدیش: "من 5 مناڵ دیرم لە قۆناغەیل خوەنستن جیاجیا، و شویەگەم کرێکارە وە مووچەی رووژانە و ئەو پویل دەسمیەتیە بەشیگ گرنگ لە خەرج خوەنستن هەڵگردوێد، لەوانەیش دڵنگ و پڕتاڵ و چشتەیل نویسین و خەرجییەیل رووژانە، ئەراوە دەسمیەتیەگە ڕزگارکەریگ ژیان بوی ئەرا ئیمە”.
لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز داڵگ حەورا دووپات کرد کە “بڕیان پویل دەسمیەتیەگە ئەرا ماوەی زیاتر لە دوو مانگ کاریگەری لەبان رەوش داراییان داشتگە”، بانگەواز ئەرا لایەنە پەیوەندیدارەیل هاوکاری کۆمەڵایەتی کرد کە “بی دویاکەفتن مووچە ئازاد بکەن ئەرا بەرزکردن ئاست ژیان ئەرا ئەو کەسەیلە کە خاوەن داهات سنووردارن و کەمکردن بارگرانی سەنین چشتەیل پەروەردەیی”.
لەلای خوەییش شارەزای بوار پەروەردە، حەیدەر ئەلموسەوی، ئاشکرا کەێد کە “رەوش ئابووری یەکیگە لەو هووکارە گرنگەیلە کە کوتپڕ کاریگەری لەبان ئاست خوەنستن دیرێد، هەناێ حکومەت بڕیاریدا ئی دەسمیەتیە وە خوەنەوارەیل بیەێد، ئەوە پاڵنەر خەڵک بوی تا مناڵەیلیان توومار بکەن و قایمکردن خولەیل یا سەنین خوازینەیل دەسمیەتیدەر و چەن چشتیگ ترەک کە پشتگیری لە خوەنەوارەیل کەن.
موسەوی وتیش: “بڕیان ئی دەسمیەتیە کاریگەری لەبان دەروین خوەنەوارەیل و خیزانیان بویە، و هاتی بوودە مدوو لاوازبوین متمانەی هاووڵاتی وە حکومەت، کە دەسکردیە وە گەشەکردن و لە خود وەختیش هەناێ بوودە مدوو بارگرانییگ ترەک، وە لەوەرچەوگردن ئەوە کە داڵگ و باوگەیل پشتیان وەی دەسمیەتیە بەسانە وە ناونویسکردن مناڵەیلیان لە قایمکردن خولەیل و سەنین خوازینەیل مەکتەو.” ئەگەر بووڕیەێد ئەوە کاریگەری وە جویریگ لە جویرەیل لەبان ئاست خوەنەوارەیل دیرێد ."
هوکارەیل دویاکەفتن
وەرانەوەر ئەوە، سەرۆک دەسەی پاراستن کۆمەڵایەتی لە وەزارەت کار، ئەحمەد خەلەف ئەلموسەوی، وت: “یاساگە باس ئەوە کەێد کە ئەو کەسە دەسمیەتیەگە ئەرا خوەنەوارەیل خەرج کەێد، وەزارەتەیل پەروەردە و خوەنستن باڵاس، و هەمیشوکە کۆمەڵایەتی دەسەڵات پاراستن ریکارەیل خوەی ئەرا حەساوکردن یارمەتییەیل وە پشتبەسین وە ڤیزە تەواو کردگە، وکارەیل پەیوەندی تووڕیگ لەگەڵ وەزارەتی پەروەردە تەواو کردگە.
موسەوی وتیش: دەسمیەتی ئەرا مانگەیل ١٠، ١١، و ١٢، ئەرا یەک ملیۆن و ٨٥٠ هەزار خوەنەوار خەرج کریاس و ئیسە شمارەی ئەو کەسەیلە کە ئامادەبوینیان نیشانە کریاس دوو ملیۆن و 200 هەزار خوەنەوارە کە شایستەی ئەو دەسمیەتیەن ئەرا مانگەیل 1 و 2، و ئەوانیش دریانە دەس وەزارەت پەروەردە، و ئەویش لەلای خوەیەو داوای تەرخانکردن دارایی لە وەزارەت دارایی کرد، وەلێ نەهاتیە، لەباوەت وەزارەت خوەنستن باڵا، سودمەنەیل ٢٠ هەزارە، وە زانکۆیل ٣ مانگ ئەرایان خەرج کردنە، و چەوەڕی تەرخانکردن دارایی کەن ئەرا خەرجکردن هن مانگ ١ و ٢”.
موسەوی لەکۆتایی وتیش، ئەگەر تەرخانکردن دارایی بکریەێد ئەوە لە کارتە تایبەتەیل سودمەنەیل پاراستن کۆمەڵایەتی ڕەنگدانەوەی بوود، بەڵام تەواو باوەتەگە داواکاری تەرخانکردنە لەناوەین وەزارەت دارایی و وەزارەت پەروەردە، چوینکە ئەو باوەتە پەیوەندی وە وەزارەت پەروەردەوە دیرێد، وە لەوەرچەوگردن ئەوە کە یاساگە نشانەس ئەرا ئەوە کە دەسمیەتیەگە ئەرا خوەنەوارەیل ناو وەزارەت پەروەردەس”.