هەواڵی کوردستان ئێستا

دیجیتاڵ میدیاى سپێده‌

لیژنەی باڵای ئۆپراسیۆنەكانی پارێزگای سلێمانی بۆ بەرەنگاربوونەوەی كۆرۆنا، ژماره‌یه‌ك بڕیار ده‌رده‌كات و رایده‌گه‌یه‌نێت: ڕێكارەكانی چاودێریكردن‌و بەدواداچوون‌و لێپرسینەوە بەرامبەر هەر سەرپێچییەكی ڕێنماییە تەندروستیی و كارگێڕییەكان توندترو خێراترو فراوانتر دەكرێن.

لیژنه‌كه‌ له‌ راگه‌یه‌نراوێكدا رایگه‌یاندووه‌، ئەمڕۆ بە سەرپەرشتی د.هەڤاڵ ئەبوبەكر پارێزگاری سلێمانی، لیژنەی باڵای ئۆپراسیۆنەكانی پارێزگای سلێمانی بۆ بەرەنگاربوونەوەی كۆرۆنا كۆبۆوە، لە كۆبوونەوەكەدا گفتوگۆ لەسەر مەترسییە كارەساتبارەكانی تەشەنەكردنی پەتای كۆرۆناو ڕێكارەكانی بەرەنگاربوونەوەی كرا، دوای هەڵسەنگاندنی دۆخی ئێستاو ڕابردوو و پێشبینیەكانی داهاتوو، چەندین پێشنیاز خرانەڕوو، بەكۆی دەنگ ئەم بڕیارو ڕێنمایی و پێشنیازانە پەسەندكران:

١-ڕێكارەكانی چاودێریكردن‌و بەدواداچوون‌و لێپرسینەوە بەرامبەر هەر سەرپێچییەكی ڕێنماییە تەندروستیی و كارگێڕییەكان توندترو خێراترو فراوانتر دەكرێن‌و بۆ ئەم مەبەستە بنكەكانی تەندروستیی‌و پۆلیس‌و ئاسایشی گەڕەكەكان ڕاسپێردران‌و دەسەڵاتی تەواویان دراوەتێ‌ بۆ چاودێریكردن‌و لێپرسینەوەو داخستنی هەر شوێنێك لە سنوری گەڕەكەكاندا، كە پابەندی ڕێنماییەكان نەبێت.
٢-سەرجەم یەكە كارگێڕیی‌و فەرمانگاكانی دەوڵەت لە سنوری پارێزگای سلێمانیدا ڕاسپێردراون بۆ گرتنەبەری ڕێكاری پێویست بەپێی تایبەتمەندی فەرمانگاكەیان‌و داخستنی هەر شوێنێكی سەرپێچیكار لەڕێی تیمی پشكنینی فەرمانگاكەیانەوە بەتایبەتی فەرمانگاكانی (تەندروستی، شارەوانی، ئەوقاف، گەشتوگوزار).
٣-لیژنەی بەدواداچوونی یەكە كارگێڕییەكان‌و لیژنە هاوبەشەكانی قائمقامیەتەكان‌و تیمە تەندروستیەكان بە هەماهەنگیی لیژنەكانی ئارامیی لە پارێزگاو قەزاو ناحیەكاندا هەر شوێنێكی سەرپێچیكار دادەخەن‌و ڕووبەڕووی ڕێكاری یاساییان دەكەنەوە.
٤-بەڕێوەبەرایەتی هاتووچۆی پارێزگای سلێمانی‌و قەزاو ناحیەكان ڕاسپێردراون بۆ دەستبەسەرداگرتنی هەر ئۆتۆمبێلێكی گواستنەوەی گشتی (تاكسی، مینی پاس، پاس) ئەگەر پێچەوانەی ڕێكارو ڕێنماییە تەندروستیەكان كاربكەن.
٥-هەموو فەرمانگاكانی دەوڵەت‌و دامەزراوەكانی كەرتی تایبەت پێویستە پابەندی تەواوی ڕێكارو ڕێنماییە تەندروستیەكان بن‌و بەپێچەوانەوە ڕێكاری یاساییان بەرامبەر دەگیرێتەبەرو دامەزراوەكانی كەرتی تایبەت دادەخرێن.
٦-هاتووچۆ لەنێوان هەرێمی كوردستان‌و دەرەوەی هەرێمی كوردستاندا بەهەموو شێوەیەك قەدەغەیە جگە لەو حاڵەتە مرۆیی‌و دبلۆماسیی‌و بازرگانییانە نەبێت كە بەیانی وەزارەتی ناوخۆ دیاریكردوون، هەر سەرپێچی‌و بەكەمگرتنێك بەڕێوەبەرو بەرپرسی دەروازە نێودەوڵەتی‌و مەرزو بازگەكان ڕووبەڕووی ڕێكاری یاسایی توند دەكاتەوە.
٧-هەر هەوڵێك بۆ هێنانی خەڵك بەقاچاخ، یان بەقاچاخ گەڕانەوە، بەتاوانی زیانگەیاندن بە سیستمی گشتی‌و ئاسایشی تەندروستیی‌و تەندروستیی گشتیی ئەژمار دەكرێت‌و ڕێكاری یاسایی لەبەرامبەردا دەگیرێتەبەر.
٨-هەركەس‌و گروپ‌و دامەزراوەو مێدیاو هێزو لایەنێكی سیاسیی، هەوڵی بە سیاسەتكردنی ئەم بارودۆخە تەندروستیە بدات‌و هانی هاووڵاتیان بدات بۆ پابەندنەبوون‌و بەدگومانی بە مەترسییەكانی پەتای كۆرۆنا، لەلایەن فەرمانگای داواكاری گشتییەوە ڕێكاری یاسایی بەرامبەر دەگیرێتەبەر.
٩-لە ئێوارەی ئەمڕۆوە هەموو مزگەوتەكانی ناوبازاڕی شاری سلێمانی تا كاتێكی نادیار دادەخرێن.
١٠-لەسەر ڕاسپاردەی وەزارەتەكانی تەندروستی‌و پەروەردە تا كاتێكی نادیار پەیمانگا فێركاریی‌و پیشەییەكان ناكرێنەوە.
١١-دانانی پرسە لە مزگەوت‌و گەڕەك‌و ژێرخێمەو ماڵەكانیشدا بەهەموو شێوەیەك قەدەغەیە.
١٢-ئاهەنگ‌و بۆنەو كۆڕو كۆبوونەوەو لایڤ موزیك‌و هەر چالاكییەك قەرەباڵغی‌و تێكەڵاوبوون دروست بكات قەدەغەیە.
١٣-پێویستە هەموو مۆڵ‌و ماركێت‌و بازاڕەكان ڕەچاوی ڕێنماییە تەندروستییەكان بكەن‌و بەپێی ڕووبەرو قەبارەی شوێنەكان ڕێگا بە هاتووچۆی هاووڵاتیان‌و بازاڕكردن بدەن، بەپێچەوانەوە دادەخرێن.
١٤-داوا لە هەموو نەخۆشخانەكانی كەرتی تایبەت دەكەین، كە پشتیوانی‌و هەماهەنگیی كەرتی تەندروستیی دەوڵەتیی بن، لەكاتی زیادبوونی ژمارەی تووشبووەكاندا نەخۆشخانەكانیان بخەنە خزمەت كەرتی تەندروستی گشتییەوەو خۆیان بۆ ئەم دۆخە نوێیە ئامادەبكەن، چونكە لە حاڵەتی زۆربوونی تووشبووندا لە توانای نەخۆشخانە حكومییەكاندا نامێنێت نەخۆش وەربگرێت.
١٥-داوا لە هەموو كەناڵ‌و دەزگاكانی ڕاگەیاندن دەكەین ڕۆڵی بەرپرسیارانەی مێدیاییانەی مرۆییانەی نیشتمانییانەی خۆیان لە بەرەنگاربوونەوەی كۆرۆنادا ببین‌و پشتیوانی كەرتی تەندروستی‌و بەرزكردنەوەی ئاستی خۆپارێزیی بكەن.
١٦-داوا لە ڕێكخراوە مەدەنییەكان دەكەین ڕۆڵی شیاوی خۆیان لە بڵاوكردنەوەی پەیامەكانی خۆپارێزیی‌و بەرزكردنەوەی ئاستی خۆپارێزیی لای هاووڵاتیاندا، ببینن.
١٧-داوا لە هەموو هێزو لایەنە سیاسییەكانی كوردستان دەكەین بەیەكەوە كار بۆ بەرەنگاربوونەوەی كۆرۆناو پشتگیریكردنی حكومەتی هەرێمی كوردستان و حكومەتە خۆجێیەكان‌و هاووڵاتیانی كوردستان بكەن، خۆیان لە هەر ململانێیەكی سیاسیی‌و بەسیاسیكردنی دۆزو دۆخی تەندروستی، بەدووربگرن.
١٨-داوا لە هاووڵاتیانی خۆشەویست دەكەین بە متمانەیەكی تەواوو بە هۆشیارییەكی فراوانەوە خۆیان بپارێزن‌و پابەندبن بە ڕێنماییە تەندروستییەكانەوە، دڵنیایان دەكەینەوە، كە ئەگەر هەموو بە ورەو ئیرادەو متمانەیەكی تەواوەوە بەرەنگاری كۆرۆنا نەبینەوە، ئەوا لە ڕۆژانی ئایندەدا دەبێت چاوەڕوانی مەرگی خۆمان‌و ئازیزانمان بكەین‌و توانستە تەندروستی‌و مرۆییەكانمان توانای وەرگرتنی نەخۆشیی نوێ‌و چارەسەركردنی ژمارەی زۆری تووشبووانی نامێنێت‌و وڵاتەكەمان ڕووبەڕووی كارەساتێكی گەورە دەبێتەوە. دەبێت دڵنیابن كە گیان‌و ژیان‌و بژێویی‌و كارو كەسابەتمان دوچاری هەڕەشەی گەورە دەبنەوە. پێویستە لەسەر بنەمای سزاو خۆپارێزیی گشتیی، خۆیان لە هەر شوێنێك داببڕین كە پابەندی ڕێنماییە تەندروستییەكان نابێت‌و لایەنی پەیوەندیدار ئاگادار بكەنەوە بۆ داخستنی ئەو شوێنانە.
١٩-داوا لە حكومەتی هەرێمی كوردستان دەكەین، كە بەخێرایی موچەو مافی دارایی كەرتی تەندروستی‌و هەموو كەرتە حكومییەكانی تر خەرج بكات‌و ڕێزلێنان‌و پێزانین بۆ هەموو ئەو پزیشك‌و كارمەندانەی بوارە جیاجیاكانی تەندروستیی بەتایبەتی بەرەنگاربوونەوەی كۆرۆناو كەرتە جیا