هەواڵی کوردستان ئێستا

جارێکی دیکە خەڵکی سڤیل بوونەوە قوربانی شەڕ و ململانێکان و بە دەیان هەزار خێزان ژیانیان کەوتووەتە بەر مەترسییەوە. ئەو هێرشە گەورەیەی لە ماوەی هەفتەی ڕابردوو گروپی چەکداری ناسراو بە "هەیئەت تەحریر ئەلشام" لەگەڵ گروپە چەکدارەکانی دیکەی ئۆپۆزسیۆنی سوریای سەر بە تورکیا کردیانە سەر شاری حەلەب و ناوچەکانی دەوروبەری، هێندە خێرا و لە ناکاو بوو وەهای کرد لە ماوەیەکی کورتدا دەستبگرن بەسەر ناوچەیەکی فراوان، لەوانە ئەو ناوچانەی دانیشتوان و ئاوارەی کوردی لێـیە. دەپرسین: مامەڵەی گروپە چەکدارەکان لەگەڵ خەڵکی سڤیلی ئەو ناوچانە هەتا ئێستا چۆن بووە؟ خەڵکی سیڤیلی ئەو ناوچانە، بە تایبەتی دانیشتوانی هەردوو گەڕەکی شێخ مەقسود و ئەشرەفییە زۆرینە کوردی حەلەب ڕوو لە کوێ دەکەن و ماڵ و حاڵیان چی بەسەردێت؟ بۆچی هەتا ئێستا کۆمەڵی نێودەوڵەتی هەڵوێستێکی جدی نەبووە لە بەرامبەر ئەو قەیرانە مرۆییەی لە ئارادایە؟ چۆن دەتوانرێت خەڵکی سڤیل بەوانەی شاری عەفرینیشەوە بگەڕێنەوە زێدی خۆیان؟ لە بەرنامەی بابەتی ڕۆژ تاووتوێی ئەم پرسە کرا بە میوانداری: شەلال گەدۆ، نوێنەری ئەنجومەنی نیشتمانی کوردی سوریا (ئەنەکەسە) له ناو هاوپەیمانی ئۆپۆزسیۆنی سوریا. محەمەد ئەمین پێنجوێنی، چاودێری سیاسی. دکتۆر شێرکۆ کرمانج، چاودێری سیاسی و مامۆستای زانکۆ. شەلال گەدۆ بەداخەوە دۆخی سوریا زۆر خراپە، ئەمەش بەهۆی سیاسەتەکانی ڕژێمی سوریاوە بوو، ئەگەر ڕژێمی سوریا لەگەڵ ئۆپۆزسیۆنی سوریا گفتوگۆی بکردایە و هەنگاوێک بچوایە پێش، وە پابەندی ڕاسپاردەکانی کۆبوونەوەکانی جنێف و نێودەوڵەتی بوایە ئێستا دۆخی سوریا جارێکی تر بەوجۆرەی لێنەدەهاتەوە. بەڕاستی مامەڵەی چەکدارانی ئۆپۆزسیۆن وەک مامەڵەی چەکدارانی داعش نیە کە ٢٠١٤ لە عێراق و سوریا دەیانکرد، بەپێچەوانەوە ئەوە ١٠ ڕۆژە لە حەلەبن هیچ شتێکی گەورە یان تەنانەت بچوکیش ڕوینەداوە کە بوترێت بەهۆی مامەڵەی چەکدارانی ئۆپۆزسیۆنی سوریاوە بووە لەگەڵ خەڵکی حەلەب وەب ەتایبەت کورد، ئەو پڕوپاگەندانەی پەیەدە دەیکات سەبارەت بە مامەڵەی خراپی ئەو چەکدارانەی ئۆپۆزسیۆن لەگەڵ کوردی حەلەب، دوورە لەڕاستییەوە، پەیەدە هاتووە خەڵکی کورد لە حەلەب و ئەو ناوچانە بە چەک و سیلاح و زۆرە ملێ دەگوازێتەوە بۆ بیابانی ڕەققە، پەیەدە ئەو خەڵکە کە بەزۆر دەگوازێتەوە وەک قەڵغانی مرۆیی بەکاریان دەهێنێت، بەپێچەوانەوە مامەڵەی ئەو چەکدارانەی دەستیان بەسەر حەلەبدا گرتووە ئێستا، زۆر زۆر باشترە لە ڕژێمی سوری لە هیچ شوێنێکی دنیا ئەوەی هەسەدە دەیکات لە مێژوودا نەبووە کە لەشکرێک لە شوێنێک بدۆڕێت و خەڵکەکەی بەزۆر لەگەڵ خۆی ڕابگوازێت دواتر کە ڕێککەوتنی کرد لەگەڵ ئۆپۆزسیۆن یا بەشێوەەک گەڕایەوە خەڵکەکە دووبارە بباتەوەا، ئێمە پەیوەندیمان لەگەڵ ئەمەریکا و تەنانەت ئۆپۆزسیۆن سوریاش هەیە کەخۆمان بەسێکین لەو ئەنجومەنە ئەوان دەڵێن باخەڵکەکە لەشوێنی خۆیان بمێننەوە چونکە ئەمجارە تەوجیهی توند هەیە کەهیچ زیانێک بەر خەڵک بەتایبەت مەسیحی و کورد لەو ناوچانە، ئێمە سات بە سات لەگەڵ ئۆپۆزسیۆنی سوریا (جگە لەبەرەی نوسرە) لە پەیوەندیداین و ئەوان نوێنەرییان لەئەنجومەنیش هەیە، ئەو هێرشە بۆ ئەوە نەکراوە کە کورد ئاوارە بێت بەپێچەوانەوە ئەم هێرشە سودی بۆ عەفرین و کورد هەیە، عەرەب و تورکمانی هاوردەی عەفرین ئەوە چەند ڕۆژە دەگەڕێنەوە حەلەب، کوردیش دەگەڕێتەوە عەفرین، بەڵام ئەوەی هەسەدە دەیکات مەترسی گەورەی دیموگرافیا بۆ کورد لە داهاتوو دروست دەکات، من ئێستا کوردی حەلەب بومایە بە قسە و زۆرلێکردنی هەسەدە حەلەبم جێنەدەهێشت لە ماڵی خۆم دەمایەوە، سیقەم بە(جەبهەی تەحریر) و هەسەدە ئەو میلیشیایە و وە ڕژێمی سوریاش نیە، بەڵام بە زۆرە ملێیی هەسەدە حەلەبم چۆڵ نەدەکرد، داواش لە خەڵکی کورد دەکەم لەحەلەب بمێننەوە، محەمەد ئەمین پێنجوێنی من ئەم دۆخەی ئێستای سوریا و حەلەب وەک ئەوکاتەی پەلاماری داعش بۆ سەر موسڵ و شەنگال دەچوێنم، کە حەوت هەزار چەکدار شەنگالییەکانیان بەجێهێشت بۆ بەردەستی جانەوەرانی داعش،(جەبهەی ڕزگارکردنی شام) پێشتر هێزە کوردییەکانیان لەڕۆژئاوای کوردستان ئاگادارکردبوو کە ئەوان هێرش بۆسەر ئەوان ناکەن، هێرشەکەیان بۆسەر سوپای سوریا و میلیشیا ئێرانییەکانە، بەڵام درۆیان کرد، هەروەک چۆن کاتی خۆی داعش هەمان شتی وت، کە ئەوان هێرش دەکەنە سەر بەغداد، بەڵام لە نیوەی ڕێگا لایاندا بەرەو مەخمور و تەنانەت هەوڵی چونە ناو هەولێرییاندا، ئێستا ئەم شەڕە خۆی دووبارە دەکاتەوە بەشێوەیەکی تر، بەناوی ئۆپۆزسیۆنی سوریا و بەرەی ڕزگارکردنی شام، کەمورتەزەقەکانی تورکیا بەپیلانی میتی تورکیا چوار ساڵە بەخێوییان دەکات ئەو هێرشانە ئەنجام دەدەن، لەمکاتەی کە ئەمەریکا لە قۆناغی ڕاگواستنی دەسەڵاتە، وە ڕووسیا سەرقاڵی شەڕی ئۆکرانیایە، ئەردۆغان ئەم دەرفەتەی قۆستەوە ئەو میلیشیایانەی کە چەند ساڵە بەخێوییان دەکات و چەکی پێشکەوتووی ناتۆ بۆ شەڕی زەمینی پێداون هاتن ئەم هێرشەیان کرد، بێگومان بەهەڵکردنی گڵۆپی سەوزی ئەمەریکا بوو، چونکە چ ئەمەریکا چ ئیسڕائیل مەبەستیان بوو کە ڕژێمی سوریا و گروپە چەکدارەکانی سەر بە ئێران لە حەلەب و ئەو ناوچانە ڕابماڵن، پڕۆگرام و پیلانی تورکیا ئەوەبوو کە لەڕێی هێرشەکانی(جەبهەی ڕزگارکردنی شام) کە تورکیا خۆی لەپشتیانە، هێزەکانی سوریای دیموکرات و ئیدارەی خۆسەری لەناوبەرن، بەڵام لەلایەن دەوڵەتانی گەورە تەنانەت ڕووسیاوە هۆشداری درا بە تورکیا ک ەنابێت ئەوکارە بکەن ئەوە پڕۆگرامی ئەوان نیە، (مامەڵەی بەرەی ڕزگاری شام) مامەڵەیەکی داعشانەیە لەگەڵ هاووڵاتییانی کورد لەتەلڕەفعەت، هەربۆیە هێزەکوردییەکان بۆ ڕزگارکردنی هاووڵاتیانی کورد چونە ئەوناوچانە، هەرچەندە هەندێک پێکدادان ڕوویداوە، بەڵام هەتائێستا باشە توانراوە هاووڵاتیانی کورد ئازاد بکرێن لەژێر دەستی ئەو چەکدارانە، بەپێچەوانەوە ئەو هاووڵاتیانە خۆیان داوای یارمەتییان کردووە بۆ گواستنەوەیان، هەسەدەش یارمەتی دان، هەروەک چۆن کاتی خۆی ٢٠٠هەزار شەنگالی گواستەوە و ڕزگاری کردن لەدەستی داعشەکان، لە کەمپەکانی خۆی خزمەتی کردن. د.شێرکۆ کرمانج کورد و هەسەدە لە ڕۆژئاوای کوردستان، لەم کاتەدا زۆر عاقڵانە مامەڵەیان کرد، کە خۆیان توشی شەڕێکی دۆڕا و نەکرد لە تەلڕەفعەت، چونکە چوار دەورییان گیراوە، جگە لەوەی کە ئەگەری زۆربوو خەڵکی زۆری هەسەدە دەکوژران، هاوکات ئەگەری زۆربوو جینۆسایدی خەڵکی سڤیل لەوناوچانە ڕووبدات، بۆیە کشانەوەی هەسەدە بۆ مەنبیج و ڕۆژهەڵاتی فوڕات وە هەوڵی ڕزگارکردنی خەڵکەکە بیرۆکەیەکی زۆر ستراتیژی بوو، ئەوە پێگەی کورد زۆر بەهێز دەکات، وە من پێموایە ئەمەریکا بەرگری لە هەسەدە و کورد لەڕۆژهەڵاتی فورات و مەنبەج بکات، چونکە تاکە هاوپەیمانی کورد لەم ناوچەیە ئەمەریکایە، بەڵام ئەگەر کورد لە حەلەب و ئەو ناوچانە بمایاتەوە ئەوکات قورس بوو ئەمەریکا بەرگری لە کورد بکات بەرامبەر ئەو چەکدارانەی کە تورکیا پشتیوانیان لێدەکات، وە لەلایەکی تریش هێشتا خەتەکان دیارنین، بەڵام بوونی هێزەکانی ئەمەریکا لە ڕۆژهەڵاتی فورات ئەگەری هێرشی ئەو چەکدارانە بۆ سەرکورد کەم دەکاتەوە لانی کەم ئەگەر کورد توشی شەڕیش بوو لەوناوچانەی خۆی شەڕی براوە دەکات، نەک شەڕی دۆڕاو، کورد لە ڕۆژئاوای کوردستان زۆر گرنگە لەم کاتەدا خۆی تێکەڵی شەڕی سوننە و شیعە، یا تورکیا و ئێران، یاخود، (جەبهەی تەحریری شام )و ئەسەد نەکات، بەڵکو هەوڵبدات خۆی ڕێکبخاتەوە و خۆی بەهێز بکات، هەرچەندە بڕیارەکانی سەرۆکی هەڵبژێردراوی ئەمەریکا (ترامپ) پێشبینی نەکراون، بەڵام ئەو ستافەی هەتائێستا بۆ ئیدارەکەی دایناون زۆربەیان پڕۆکوردن، بۆیە ئومێد هەیە ئەمەریکا بۆ قۆناغی داهاتوش پشتیوانی هەسەدە و کوردی ڕۆژئاوا بکات لە سوریا.