هەواڵی کوردستان ئێستا

هەفتەی ڕابردوو ئەنتۆنی بلینکن وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا گەیشتە بەغدای پایتەختی عێراق و لەوێ لەگەڵ محەمەد شییاع ئەلسودانی، سەرۆک وەزیرانی عێراق کۆبووەوە و یەکێک لە تەوەرەکانی کۆبوونەوەکەیان، دواپێشهاتەکانی سوریا بووە. وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا لە میانەی کۆبوونەوەکە جەختی کردووەتەوە کە گرنگە حکومەتێک لە سوریا دابمەزرێت کە ڕێز لە مافی مرۆڤ بگرێت، لەوانە مافی ژنان و کەمینەکان و هەروەها ڕێز لە هەموو شوێنە پیرۆزەکانی ئاینە جیاوازەکان بگرێت. لەگەڵ ئەوەشدا دەبێت سوریا نەبێتە بنکەیەک بۆ تێرۆرزم و هەڕەشە بۆ سەر وڵاتانی دراوسێ. سەرۆک وەزیرانی عێراقیش لای خۆیەوە جەختی کردووەتەوە سەر ئەوەی دەبێت حکومەتی نوێی سوریا نوێنەرایەتی هەموو پێکهاتەکانی خەڵکی سوریا بکات ئەویش تاوەکو سەقامگیری وڵاتەکە بگرێتەوە. وتیشی عێراق چاوەڕێی کردەیە نەک تەنیا لێدوان و قسە. لە لایەکی دیکە لە پەراوێزی کۆبوونەوەی وەزیرانی دەرەوەی ژمارەیەک وڵاتی عەرەبی لە شاری عەقەبەی ئوردن، فوئاد حسێن، وەزیری دەرەوەی عێراق لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانی وتی سەقامکیری ئاسایشی و سیاسی لە سوریا بەشێکی دانەبڕاوە لە سەقامگیری عێراق، وە نایانەوێت لیبیایەکی دیکە لە ناوچەکەدا دروستبێت. دەپرسین: هەتا چەند گۆڕانکارییەکان لە سوریا کاریگەرییان لەسەر دۆخی عێراق دەبێت؟ چی وەها لە عێراق دەکات متمانە بە دەسەڵاتدارانی نوێی دیمەشق نەکات؟ ئایە مەترسی هەیە سوریا جارێکی دیکە ببێتە بنکەیەک بۆ تێرۆرزم و هەڕەشە بۆ سەر عێراق دروستبکات؟ لە بەشی کوردی دەنگی ئەمەریکا، لەبابەتی ڕۆژی بەشی کوردی تاوتوێی پرسی،مەترسییەکانی عێراق لە گۆڕانکارییەکانی ناو سوریا دەکەین بەمیوانداری بەڕێزان. مامۆستا محەمەد ڕەئوف، چاودێری سیاسی دکتۆر محەمەد ئیحسان، مامۆستای زانکۆ لە لەندەن، چاودێری سیاسی مامۆستا محەمەد ڕەئوف ناوخۆی سوریا دەکوڵێت، فرە گروپ و پێکهاتە و نەژادی جیایە، ئەگەر ژیرانە و سیاسیانە دەست نەبەن بۆ دۆخەکە، (تەحریری شام)حسابی جدی بۆ کورد و پێکهاتەکانی تر نەکات، ئەوا سوریا هەموو ئەگەرێک هەڵدەگرێت، بەڵام پاش ماوەیەکی تر نەک ئێستا چونکە هەمووی لە چاودێری دۆخەکەدایە، ترسی عێراق لەوەی سوریا کاریگەری لەسەر عێراق هەبێت، ترسێکە لەجێی خۆیدا نیە، خۆی دەبێت عێراق لەشتێکی تر بترسێت، هەرچی زووە عێراق دەبێت لە کورترین کاتدا هێزە میلیشیاکانی سەر بەئێڕان نەهێڵێت و چەکیان بکات، یاخود بیانخاتە سەر هێزە فەرمییەکانی دەوڵەت، نابێت هیچ بنکە و بارەگا و چەکێکیان لەسەر خاکی عێراق بمێنێت، سەبری ئیسڕائیل زۆر درێژ خایەن نیە، ئەگەر ئەمەریکا دەستی ئیسڕائیلی نەگرتایە ئەوا هەفتەیەک بوو ئیسڕائیل هێرشی کردبووە سەر ئەو گروپانە و کۆتایی پێهێنابوون، بۆیە عێراق دەبێت بیر لەکۆتایی هێنان بەو گرووپانە بکاتەوە نەک گۆڕانکارییەکانی سوریا و کاریگەری لەسەری،چونکە عێراق خۆی فریای ئەوە ناکەوێت گروپی تیرۆریستی لە سوریاوە خۆیان ڕێکبخەن و بێن عێراق تێکبدەن، عێراق خۆی ئێستا لەسەر دەستی عیفریتە، وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا هاتە عێراق کفنەکەی لەسەر دەست بوو پیشانی سودانی دا ئەگەر زوو فریا نەکەوێت ئەو گروپانەی ئەمەریکا بەتیرۆریستان دەزانێت هەڵنەوەشێنێتەوە ئەوا ئیسڕائیل لێییان دەدا ئەو گروپانە نەسەریان دەمێنێ نە هیچ شوێنێک، خۆ ئەگەر بەشێک لەشیعە بیانەوێت وەڵامی ئەو هێرشانە بدەنەوە، جا بەهێرشکردنە سەر باڵوێزخانەی ئەمەریکا، یا ئەگەر بیانمێنێ موشەکێک بگرنە ئیسڕائیل یاخود هێرش بکەنە سەر بنکەی عەن الاسد، ئەوا ئیسڕائیل چی لە لوبنان و ئێستای سوریا کرد خراپتر لە عێراق دەکات، بەڵام ئەمەریکا نایەوێ عێراق لەوە زیاتر تێکبچێت بۆیە کفنەکە بۆ گروپە چەکدارەکان بوو، چونکە لەو دوو ساڵەدا عێراق کاری باشی کرد،بەتایبەت لە بواری دراو و بڕینی نانی ئێران لە پارەی کاشی عێڕاق، دەیانەوێت عێراق لە ناوچەکەدا پێبگرێت، ئەوەی جۆلانی دەیکات، کە دژی هیچ پێکهاتەیەک بەخراپ قسە ناکات، بەهێواشی و لەسەرخۆ، کە هەموو ڕۆژێک ئیسڕائیل لایەکی لەئەولای جۆلانی وێران دەکات و قسەناکات خەریکە بشڵێ دەستانخۆش بێ، کەئەمە لە تەجروبەی 70ساڵی ڕەوتە ئیسلامیە جۆراوجۆرەکان نەبووە،یان تەنانەت دەڵێ مافی کورد دەدەین ئەگەر تەمسیل بێ شەڕی ناوخۆ دروست دەبێت، بەڵام ئەگەر تەمسیل و تەدریبی وڵاتێکی تر نەبێت پێیی ڕاستی بێت ئەوا بەڕاستی سوریا دادەمەزرێت. لە هەرێمی کوردستانی عێراق،بەداخەوە کورد تائێستا بەستراتیژ کاری نەکردووە هەر بەتاکتیک بووە، ئەمە لەسەر تا خوار بەوجۆرە کارییان کردووە بۆیە کورد هەر ماڵی وێران بووە، ئەگەرنا ئەوەی لە بڕیاری 1988ی هاوپەیمانان بۆ هەرێمی کوردستانیان کرد، باوک بۆ کوڕە تاقانەکەی خۆی نەکردووە، چەندین جار کورد کەوت،دەستیان گرتین و هەڵیانستاندینەوە ئێمەیان زاڵدەکردەوە بەسەر عێراقدا، بەداخەوە ئێمە قەدریمان نەزانی، ئێستاش ئەوەی لە شام ڕوویداوە بۆ یەکەمجارە لەمێژوودا دەرفەتی وا بۆ کورد بەگشتی بەتایبەت کوردی باشور و ڕۆژئاوا بێتە ئاراوە، ئێستاش ئەم هێزە سیاسیانەی کوردستانی خۆمان(ئەگەر جائیز بێت)ناویان بنێم هێزی سیاسی، حساب بۆ ئەم ڕووداوە گەورە هەرناکەن کەئەگەری هەیە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست هەرنەمێنێ،کەچی ئەوان بیر لەوەدەکەنەوە لە هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی عێراق چەند کورسی دەهێنن،کاکە ئێوە هەر حساب بکەن عێراق هەرنامێنێ(ئەگەر هەڵەیەک بکات)،کەی ئەوە بیرکردنەوە و عەقڵە! دکتۆر محەمەد ئیحسان عێراق بەم فەوزایەی لەناویدا هەیە، نەک هەر مەترسییە بۆسەر خۆی، بەڵکو مەترسیشە بۆسەر هەموو وڵاتان، بابەتەکە لە عێراق و سوریاش گەورەترە، بابەتەکە نەخشەی نوێی (رۆژهەڵاتی ناوەڕاستە)کەمن ناوم ناوە(شرق الاوسخ)،ئیتر دەستەواژەی هیلالی شیعە سێ بەشی تێداچووە کەتەنها سەرچاوەکەی ماوە کەئێرانە، ئیسڕائیل هێرش بکاتە سە عێراق، ئێران نەک بەرگری لێناکات، بەڵکو هەموو هەوڵێکی بۆ ئەوەیە کەچۆن خۆی لەو ئاگرە بپارێزێت، جا پرسیار لێرەدا ئەوەیە عێراق دەتوانێت خۆی لەشەڕ و ئاگر بپارێزێت؟ بۆ کوردیش، کوردی سوریاش بەداخەوە ئەو هێزەیان نیە بتوانن ئیستعابی ئەو هاوکێشە هەرێمی و نێودەوڵەتیانە بکەن؟! بەداخەوە! ئیسڕائیل موستەحیلە تاکۆتایی و ماوەیەکی درێژ تەحەمولی فشاری ئەمەریکا بکات بۆ ئەوەی لە عێراق نەدات، خۆی ناتانیاهۆ ئەوەی ویستی کردی،ئێستا تەنها بەرەی مقاومەی لە عێراق ماوە، ٢٤ ئامانج کەهی ئەو گروپانەن دیاریکراوە کەئیسڕائیل هێرش بکاتە سەریان، خۆی ئیسڕائیل ئێستا لەجۆرێک لەنەشئەی خۆشی و سەرکەوتندایە. ئەوەی بەسەر سوریادا هات بەسەر هەموو ئەو وڵاتانەدا دێت کەمافی مرۆڤ و دیموکراسی پێشێل دەکەن، ئەو دۆخەی لە سوریا و ڕژێکی ئەسەد هەبوو هەمان دۆخ لە وڵاتانی هەرێمی هەیە، عێراق بە، عەقلیەتی حکومڕانیەی ئێستاوە ناتوانێت بەردەوام بێت دەبێت پێداچونەوە بکات، نەک هەر پێداچونەوە دەبێت ببێتە سیمفۆنیای ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستی نوێ،دەبێت مافی هەموو پێکهاتە جیاوازەکان بدات بەتایبەت کورد، کورد لەسەردەمی سەدام ڕێژەی زۆرتر بوو لەبەغداد وەک لەئێستا، هەرئەوەنا ئێزیدییەکی شەنگال یا کریستیانێکی دەشتی نەینەوا چ کاری بەشیعەیە کەئەم وڵاتەیان هەمووی کردووە بەشیعە، عێراق بەم عەقڵیەتەوە زۆر نزیکە لە داڕمانێکی حەتمی، کوردستانیش بەو عەقڵیەتەی ئێستاوە بۆی ناچێتەسەر،ئەگەر یەکگرتوو نەبین و چارەسەری کێشەکانی ناوخۆمان نەکەین ئەوا دۆخمان لەدۆخی عێراق باشتر نابێت کەبەرەو داڕمان دەڕوات،کێ دەڵێت هەرێمی کوردستان پارێزراو دەبێت، کەبومەلەرزە لەبەغداد بێت بەدڵنیایی قڵیشانەوەش لە هەرێمی کوردستان دەبێت،دەبێت هەرچی زووە نەک کوردستان خەڵکی خۆشمان بپارێزین، ئەوەی هەمانە لەدەستی نەدەین،جەنابی سەرۆک بارزانی دەتوانێت لایەنە سیاسییەکان کۆبکاتەوە یاخود جەنابی کاک نێچیرڤان ڕابسپێرێت کە هەموو لایەنەسیاسییەکان کۆبکاتەوە کەچی بکەین بۆ قۆناغی داهاتوو، کێشەکانی ناوخۆمان چارەسەر بکەین، دوربکەوینەوە لەکێشەکانی دوای هەڵبژاردن، حکومەتی نوێ پێکبهێنین، پەرلەمان کارابکەینەوە، گرفتەکانی خەڵک چارەسەر بکەین ناوماڵی خۆمان ڕێکبخەینەوە و بەرنامەی هاوبەش دابنێین، کەچۆن ئەم دەسکەوتانەی هەمانە بیپارێزین؟ئەگەر شەڕمان توش بوو چی بکەین؟خەڵک سێ مانگە موچەی وەرنەگرتووە ئاخر چۆن دەکرێ چاوەڕێ بین شەڕ بکەن؟! دەبێت هەموو ئەو گرفتانە چارەسەر بکرێن لەکاتێکدا میللەتەکەمان لە هەموو قۆناغێکدا لە لوتکەی ئەخلاقی خۆیاندا هەمیشە بەرگریکاربوون بەداخەوە منیش هەمان بۆچونی مامۆستا محەمد ڕەئوف-م هەیە، عێراق تازە فریای ناکەوێ. ئەوەی جۆلانی وتی سەبارەت بەپێدانی مافی کوردی سوریا،ڕەنگە ئەوە تەدریب بووبێ، تەدریب بووبێ تا تەمسیل بکات! ئەگەر کورد لەم دەرفەتە مێژووییەی هاتۆتە ئاراوە هەروا بێ ئاگا و پەرتەوازە و بێ بەرنامە بێت بەخوا بەرد لەسەر بەردی نامێنێ بەهەرێمی کوردستانیشەوە, ڕەنگە ئەم قسەیە زۆر زۆر گران لەسەرم ڕابوەستێت بەڵام ئەمە واقیعە،بەڵام زۆر خەمخۆرم، بەڕاستی زۆرم پێناخۆشە کە دۆخی کورد وایلێهاتووە، بەداخەوە، هەروەک مامۆستا محەمەد ڕەئوف وتی، ئەم دەرفتەی هاتووە هەرگیز دووبارە نابێتەوە مەگەر ئەوەی چین ببێتە جەمسەری یەکەم لە جیهاندا کە سەربازی چینی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست داگیربکات کە ئەوە موستەحیلە.