بەڕیتانیا و فەڕەنسا و ئەڵمانیا داوا لە ئێران دەکەن زیادکردنی گرژییەکان لەسەر ئەتۆم ڕابگرێت

دوایین نوێکردنەوە 2024-12-10 18:45:26 - سەرچاوە: دەنگی ئەمەریکا

ڕۆژی سێشەممە بەڕیتانیا و فەڕەنسا و ئەڵمانیا داوایان لە ئێران کرد " دەستبەجێ زیادکردنی گرژییەکان لەسەر ئەتۆم " ڕابگرێت، ئەوەش دوای ئەوەی دەزگای وزەی ئەتۆمی نەتەوە یەکگرتووەکان وتی تاران بە شێوەیەکی بەرچاو چالاکییەکانی پیتاندنی یۆرانیۆمی زیاد کردووە. سێ وڵاتەکە لە بەیاننامەیەکی هاوبەشدا وتییان " ئێمە، حکومەتەکانی فەڕەنسا و ئەڵمانیا و بەڕیتانیا، سەرکۆنەی هەنگاوە نوێیەکانی ئێران دەکەین بۆ فراوانکردنی بەرنامە ئەتۆمییەکەی." ئێران پیتاندنی یۆرانیۆمی لە کارخانەی ئەتۆمی فۆردۆی باشووری تاران زیاد کردووە، ئەمەش بەپێی دەزگای وزەی ئەتۆمی نەتەوە یەکگرتووەکان. دەزگاکە وتی " گۆڕانکارییەکان بە شێوەیەکی بەرچاو ڕێژەی بەرهەمهێنانی یۆرانیۆمی پیتێندراوی لە سەدا 60 زیاتر دەکات " لە ڕێگەیدا دەبێت بۆ ئاستی لە سەدا 90 کە پێویستە بۆ دروستکردنی چەکێکی ئەتۆمی. سێ وڵاتەکە " بە توندی داوا لە ئێران دەکەن ئەم هەنگاوانە پێچەوانە بکاتەوە و دەستبەجێ گرژییەکان لەسەر بەرنامە ئەتۆمییەکەی ڕابگرێت." باسییان لەوە کرد کە هەفتەی ڕابردوو دیبلۆماتکارەکانییان لە جنێڤ لەگەڵ ئێرانییەکاندا کۆبوونەتەوە بە مەبەستی تاوتوێکردنی بەرنامە ئەتۆمییەکەی تاران، هەروەها " جەختییان لە پابەندبوونی خۆیان کردووەتەوە بۆ گفتوگۆ و ڕەفتاری بونیادنەرانە." ئێران ڕەتی دەکاتەوە بەرنامە ئەتۆمییەکەی بۆ دروستکردنی چەکی ئەتۆمی بێت و دەڵێت مافی خۆیەتی وزەی ئەتۆمی هەبێت بۆ مەبەستی ئاشتییانە. بەڵام بەپێی دەزگای وزەی ئەتۆمی نێودەوڵەتی، ئێران تەنها وڵاتە کە خاوەنی چەکی ئەتۆمی نەبێت و یۆرانیۆم بۆ ئاستی لە سەدا 60 بپیتێنێت. سەرۆکی دەزگاکە ڕافایل گرۆسی هەفتەی ڕابردوو وتی هەنگاوەکەی ئێران بۆ فراوانکردنی پیتاندنی یۆرانیۆم " پەیامێکی ڕوونە لەسەر ئەوەی ئەوان وەڵامی ئەوە دەدەنەوە کە وەکو فشار دەیبینن." ئێران مانگی ڕابردوو وتی سەنتەرفیوجی نوێ و پێشکەوتوو بەکاردەهێنێت بۆ خێراکردنی پیتاندنی یۆرانیۆم، ئەوەش وەکو وەڵامێک بۆ بڕیارەکەی دەزگای وزەی ئەتۆمی نەتەوە یەکگرتووەکان کە تێیدا سانسۆری خستە سەر ئێران لەسەر ئەوەی کە تاران هاریکاریی دەزگاکەی نەکردووە. سەرچاوە/ فرانس پرێس