هەواڵی کوردستان ئێستا

شەفەق نیوز/ پەیمانگەی "سەنتەر عەرەبی لە واشنتۆن" ئەمریکی هوشداری دەێد لە ڕازیبوین وە هەس دڵنیایی لەباوەت داعش لە هەردوگ وڵات عراق و سوریا، لە وەختیگ کارەیل ئاڵووزترەو بوون لەوەر دانوسەنین ناوەین حکومەت ئەمریکا و عراق لەبان بانان هیزەیل ئەمریکا، چەن تەمەیگ وەلایەن ئیدارەی ئەمریکا پێشنیار کرد، لەوانە: مەنین هیزیگ ئەمریکی لە عراق ئەرا ساڵەیل ئایندە گرێدەو.

پەیمانگەی ئەمریکی وتیش: داعش بەرژەوەنییەیل جەهان لە جەنگ ئیسەی ئیسرائیل و حەماس و ئیسرائیل و حزبوڵای لوبنان وەکار تیەرێد، ئەرا دووارە رێکخستن رزەیلی لە عراق و سوریا، لە وەختیگ فەرماندە سەربازییە ئەمریکییەیل هوشداری دەن لەوە کە پەلامارەیل ئەو ریخریاگە لە ساڵ 2024 دوو ئەوەنە بەرزەو بوون، وەچەو لە ساڵ 2023.

 لە راپۆرتەگە دیاری کەێد کە ململانێی نەتەوەیی ناوەین کوردەیل ناو هیزەیل سوریای دیموکرات (هەسەدە) و هووزە عەرەبەیل، وەگەرد رەوش بەد ئابووری، و پشتگیریکردن حکومەت سوریا و تورکیا ئەرا توخمەیل دژبەر هەسەدە، بەشداربوين لەی گورجەوکردن ریخریایەگەس.

 لە راپۆرتەگە هوشداری دا کە هەزاران چەکدار داعش بیانی کە تا ئیسە گلەو نەیریانە و خیزانەیلیان لە زیندانەیل هەسەدە بیجگە لە پەلامارەیل ئی دوایی داعشە لە سەڵتەنەتی عومان و ئیران، گرنگە ئاسوودەیی کۆمەڵگەی ناودەوڵەتیی لەباوەت پیگەی ئەو ریخریاگ تیرۆریستییە بشکنن.

دوای ئەوەگ لە راپۆرتەگە باس لە گلەوخواردن داعش کرد و ئیجا دروسبوین هاوپەیمان نودەوڵەتی وە سەرۆکایەتی ئەمریکا کریا، لەناوی هات کە “دڵنیاس کە شکست داعش لەبان زەوی سەرکەفتنیگ گەورە بوی ئەرا هاوپەیمانیەگە، بەڵام ریخریایەگە نەڕەسیە ئەوە کە وە تەواوی نیەمینن، ئاشکرا کەێد کە وەگەرد کوشیان هەزاران چەکدار ریخریایەگە، چەن هەزار جەنگاوەر لە دویای وایینیان  و تێکەڵ وەرد بەشیگ پیکهاتە ناوخۆییەیل بوین یا پەنا بردنە بیاوان، کە فەرماندەیی ناوەندی، "سێنتکۆم"، نووڕێد کە نزیکەی 2500 داعش جەنگاوەر داعش  هیمان لە سوریا و عراق ئازادن، هەرچەن هاتێ شمارە راسیەگە لەوە زیاتر بوود.

لە وەختیگ لە راپۆرتەگە باس ئەوە کریاس کە ئامارەیل سێنتکۆم باس ئەوە کەن کە داعش فەوتیاس.

 لە زوان توێژەر چارڵز لیستەرەو، 153 پەلامار لە سوریا و عراق ڕوییداگە لە راسی شمارەی پەلامارەیل فرە زیاترە، چوینکە ریخریایەگە  گشت ئەو پەلامارەیلە ئاشکرا نیەکەێد کە ئەنجامیان دەێد.

 لە راپۆرتەگە  وتیش: ئەفسەرەیل ئەمریکی لەبان زەوی چەودیاری زیایبوین گورجی و توانایل داعش کەن،  لە زوان یەکیگ لە ئەفسەرەیل هاتگە، "ئەوەگ دوینیمن جویلی پیاو و چەک و کەرەستەس".

 لە راپۆرتەگە دیاری کەێد کە داعش شارەزا بویە لە وەکارهاوردن دەرفەتەیلی جویر جەنگ ناوخۆی سوریا و پەلامارەیل نوری مالیکی سەرۆک وەزیرەیل وەرین عراق وەبان  مەردم سوننە لە ماوەی 2013-2014، وتیش: داعش لە 7 ئۆکتۆبەرەو دەرفەتیگ دیە ئەرا خەسەوکردن پەلامارەیلی، بیجگە لەوەیش ریخریایەگە سوود لە پەرەسەنین ململانێی نەتەوەیی ناوەین هووزەیل عەرەبی و کورد لە هیزەیل سوریای دیموکرات گردیە، کە بەشیگیان سزەمەنی و گاڵداین رژیم سوریا بویە، وتیش: هاوکاریکردن سوپای پاسداران ئیران و حزبوڵای لوبنان ئەرا هووزەیل سوننە ئاشکرای ئاست ئاڵووزی و شیواشیو وینەی ئەمنی لە خوەرهەڵات سوریا کەێد.

 لە درویژەی راپۆرتەگە هاتیە، داعش ئەوە زانێد کە ئی جەنگ عەرەب و کوردە لە بەرژەوەنی خوەیە، چوینکە سەریان چوودە ناو و ئەو هەڵمەتە کە هیزەیل “هەسەدە” لە دژی هەن، و لە خود وەختەگە گورزەیل تورکیایش هەسەدە لاواز کەێد.

بیجگە لەوەیش ڕاپۆرتەگە هوشداری دەێد کە "ئەوەگ باوەتەگە ئاڵووزتر کەێد، دانوسەنین ناوەین حکومەت ئەمریکا و عراقە لەباوت ئایندەی ئەو هیزەیل ئەمریکیە لە ساڵ 2014 هاتبوین ئەرا دەسمیەتی لە جەنگ داعش"، وتیش: هەرچەن شاندیگ حکومەت عراق هاتوین ئەرا واشنتۆن لە مانگ تەمموز ساڵ گوزەشتە، بەڵام ئەرا درویژەدان وە دانوسەنین، و راگەیانن مەوقەیگ ئەرا هیزەیل ئەمریکا لە ناوڕل6 مانگ ئاب دویاخریا وەمدوو ئەوەگ ناو "پیشهاتەیل ئی دویاییە" لەلی نریا، کە هاتێ وە مانای هەڕەشەی جەنگیگ فراوانتر بوود، دویای تیرۆرکردن سەرۆک حەماس لەلایەن ئیسرائیلەو ئیسماعیل هەنیە لە تەهران.

لە راپۆرتەگە وتیش: لە وەختیگ داعش تەقەلا دەێد خوەی گردەو بکەێد، هاتێ کیشانەوەی سەربازیی ئەمریکا لە عراق ئۆپەراسیۆنەیل دژ ئەو ریخریاگ تیرۆریستییە بخەێدە مەترسی، و  وەرپرسەیل وەزارەت وەرگری ئەمریکا رێز لە هەستیارییەیل عراق گردگە، بەڵام هاتی هەس وە شیوانن نەکەن لەوەر وسیان دانوسەنین، لە ژیر رووشنایی دەسوەپیکردن دانوسەنین پەلامارەیل میلیشیایل لایەنگر ئیران وەبان هیزەیل ئەمریکا، بیجگە لە تەقەلایل داعش ئەرا زنیکردن خوەی.

 پێشنیارەیل سیاسەت ئەمریکا

 لە راپۆرتەگە باس ئەوە کرد کە گفتوگۆییگ کەم لە ئەمەریکا لەباوەت گلەوخواردن داعش لە سوریا و عراق و بویین هیزەیل ئەمەریکا لە هەردگ وڵات بویە، و وەگەرد  نزیکەوبوین هەڵوژاردن سەرۆکایەتی ئەمریکا، زوور سیاسەتی دەیشت وە شیوەیگ سەرەکی خەسەو بویە لەبان جەنگ غەززە و ئۆکرانیا.

 راپۆرتەگە دیاری کەێد کە وەگورەی کووشگردن لەوە کە کی لە هەڵوژاردن ئەمەریکا سەرکەفێد، بایەسە گرنگی وەو مەترسییە بەیێد کە داعش دروسی کەێد، تەنانەت ئەگەر براوەی دۆناڵد ترەمپ سەرۆک وەرینیش بوودر کە خوازیە لە ساڵ 2018-2019 گشت سەربازە ئەمریکییەیل لە سوریا بکیشێدەو.

 لە راپۆرتەگە وتیش: وەبی ئەو 900 سەربازە ئەمریکییە لە سوریا، هاتێ داعش وە ئاسانی خوەی گورجەو بکەێد، چوینکە هیزەیل هەسەدە لە رەوشیگ فرە لاوازتر مینن.

 راپۆرتەگە وتیش: ئەگەر ئەمریکا لە باکوور خوەرهەڵات سوریا بکیشێدەو، ئەگەریگ فرە هەس تورکیا لەشکرکیش بکەێد ئەرا لەناوبردن ئەو قەوارە کە کورد سەرکردایەتی کەێد، یەیش لە بەرژەوەنی داعش بوود.

 لەباوەت عراقیش، لە راپۆرتەگە هاتیە کە هەرچەن داعش چەنە سوریا هازدار نییە، بەڵام شایەت مەنین هیزیگ ئەمریکی (بویجگتر لەوەی ئیسە لە عراق) گرنگە ئەرا ماوەی ساڵەیل ئایندە، ئەرا وەردەوامی لە بەرزکردن توانایل سوپای عراق و نواگیریکردن داعش لە هەردگ وڵات عراق و سوریا.

 هەلرلیوا، لە راپۆرتەگە داوا لە کۆمەڵگەی ناودەوڵەتی کریاس کە کاریگ خاستر لە رەفتارکردن وەرد چەکدارەیل زیندانیکریاگ داعش و خیزانەیلیان بکەن و دۆسیەکە دویا نەخەن، و تەقەلایگ زیاتریش بیەن ئەرا ئاوەدانکردن ئەو شارەیلە کە لەوەر هەڵمەت دژ وە داعش وبران بوین، کە بەدی رەوش ئابووری بەشدارە لەو شارە لە زیایبوین دامەزریان  ریخریایەگە.

ڕاپۆرتە ئەمریکییەگە لە کۆتایی وت: دویاترین چشت کە خوەرهەڵات ناوڕاس خوازێد تا پڕ لە گیژاوە بوود، گلەوخواردن تەواوەتی داعش و کۆنترۆڵکردن بەشیگ فرەی خاک و خەڵکە وە ئایدۆلۆژیا و رەفتارەیلی ئەوپەڕی رخەیلە.