فەرهاد زەنگەنە.. وە دەروازەی شعرەیلی ری میلکان پەیا کەێد
شەفەق نیوز/ تویەنیمن بویشیمن ئنسان تەنیا وە دانایی و زانایی ئەدەبی ناتوانێ بوودە شاعر. شان وەشان زانین ئەوە خەیاڵە بوودە هەناس شاعر و گیان بەخشیدە شعرەیلی. ئمجا جیا لە خەیاڵ، ئحساس و جەوهەر شاعرو شوینهات وەزع سیاسی و كۆمەڵایەتی خوەی هیلێد شعرەیل و شاعریلیگ نامیرا بوون.
راسە فەرهاد زەنگەنە وە زوان شعر شەن و كەو ژیان خوەی و مەردم لا خوار نیشتمانی كەید، وەبان یەش تویەنستیە وە زوانێگ سادە و ئمرووژی پەل كیش هاوزوان خوەی بكاد تا لە شوون ساڵەیل فرەیگ دابڕیان هەم لەنوو كەسەیلێگ وەل زوان و زاراوەی خوەیان ئاشت بوون . هەوڵ و تەقالایەگ ك هەر رەنگیگ داشتوود دویاجار سەرچەوەگەی ها لە بنیات رووح و باوەڕو ئەخلاق فەرهاد.
شاعر فەرهاد زەنگنە، وەزوان کوردی خوارگ (فەیلی) نویسێد، شعرەیلی دڵسووزی ئاشکرایگ نشان دەن ئەرا کوردایەتی و هەمیش ئەرا شارەگەی (خانەقین) کە لە سەردەم رژیم دیکتاتۆریەت بەعس بیبەشی لی کردن.
فەرهاد زەنگەنە له ئاوای مەلا رەحمان مێخاس ساڵ 1970 هاتیەسه دنیا له 1975 ئاوارە کریا، تا لە بەغدای پایتەخت جیەو گرد، و لە مەکتەوەیل بەغداد خوەنەواری تا ئامادەیی تەواو کرد.
ئاژانس شەفەق نیوز ئی پرسیارەیلە لەلی کرد.
-لە کەیەو دەسوە نویسانن شعر کردی؟ و چە بوی ئەو چشتە کە هیشت یەکەمین شعر بنویسێ؟
:هەر له مناڵی دوس شعر داشتم و فکرم لای شعر بی و فره شعر ژنەفتم و گوش دام، له 20 ساڵان دەس کردمه نویسانن.. داخ غەریبی و یاد شار خانەقین شار مناڵییم هیشتەم وەرەو شعر بچم .. ئەرای داڵگم یەکەمین شعر نویسانم و دوەمین شعر ئەرای خانەقین..
-چەن پارچە شعر نویسایدە و دویای ئەوە ئەو شعرەیلە سڕیدەسەو؟
:بەڵێ ئێجور حاڵەی هەس وەلێ باوەر بکه له دڵم نایەد هۊچ لیان بسڕمەوە ئەگەر وه دڵمیش نەو .. بڵاویان ناکەم و ناسڕمیانەو.
-ئایا هەناێ توانای شاعر بەرزەو بوود خوازێد شعرە کوینەیلی بەێدە سێدارە؟
:بەڵێ له شوون ماوەیگ شعر کوێنەی خوەم خوەنم خەنستنم تیای چۊن و ئەرا وەیجور نۊسامه .. وەلێ سێداره نه، هەر بیلا بمینن تا تەماشای وانه بکەم خاستر بنۊسیم.
-شعر وەی زاراوەی خوەمانە (فەیلی) چەنیگ رەسێدە دڵ مەردمەیل کورد خوارگ؟
:من دۊنمەی رەسێده دڵ فرە له مەردمەیل و حەز له وشەیل رەسەن خوەمانی کەن و له فره شونەیلی دەس خوەشی لیمان کەن.
-لەناو مەردمەیل ئەو زاراوەیل ترەک لە کورد جەماوەر ئەرا شعر فەیلی هەس؟
:وه داخەوه فره کەمه،
-لە چ فیستواڵ و کۆڕ و بوونەیل ئەدەبی بەشداری کردیدە؟
:منیش وه گورەی خوەم بەشداری فرەییگ کردمه له فیستواڵ و کۆڕەیل شعر .. له خانەقین و هەولێر و سڵێمانی و بەغداد.
-لەبان ئەتیستاگرام پارچە ڤیدیۆیل تو هەس کە وەرد شاعرەیل ترەک وە شعرەو دەین و سینین، ئایا چەنیگ تەماشاکەر و دووسەیل ئی کارە دیرین؟
:مەمنون جەنابدم ئەرای ئێ پرسیاره تاکو مەمنون ئەوانه بووم که ئی دەرفەته دانه من .. له روژ هەڵات کوردستان گروب ئنیستاگرام دورس کردنه بەرنامەی هونەری پێشکەش کەن وەکو شعر و هوره و گورانی .. ک مکیس کریام تا بەشداری بکەم له بەرنامەی ئەنجومەن فەرهەنگی کورد له ئەڵمان و چەن شعریگ خوەنستم له شوون ئەوه هەر شەویگ دەعوەتم کردن لەو بەرنامەیله و جەماوەرێگ فره پەیا بۊ ئەرام له روژ هەڵات و تایبەت لەو شارەیلە کە وەی زاراوە قسە کەن.
-چوین وەگەرد ئەو شاعرەیلە کە وەگەردیان ڤیدیۆ توومار کەید یەکانگیرەو بوینە؟
: وەکو ئەوه وەتم هەر شەو لەو بەرنامەیله بەشداری کردم وه گەرد شاعرەیل کورد زوان وه تایبەت زاراوەی کوردی كەلهوڕی وەکو دکتۆر سەعید عبادتيان و دکتۆر عەلی ئڵفەتی و پەروێز بەنفشی و دکتۆر رەزا جەمشیدی هەر وەو جوره یەک برادەرەی له بەینمان دورس بی .. هەر وەختێ بچمه ئێران لەو شاعریله دۊنم.
-خانەقین لە روی جوگرافیا لە شوونێگ ئەڵكەفتیە چەن زوان و زاراوەو ئایین و مەزەو و نەتەوە گردەو كردیە، ئی موزائیكە چەنێگ هانای وەرەو خاسی داس؟
:جوانی خانەقین ها وە رەنگاو رەنگیەو، ئەرا ئەوه خەڵک خانەقین وه قوەتن له کلتوریان و فەرهەنگیان و روشنهۊرەیل ئی شاره فره دانا و بزانن ... جاران هۊچ جێواز و فەرق نەوی و خەڵک شارەگەمان گشتیان یەی دڵ بۊن ئیسه نه وه داخەوه و ئەگەر بام باس ئی حاڵەته بكەم وەخت فرەیێگ توام ..
-دویرەو خستن و ئەنفال و داوڕیان لە زێدو ماوای خوەد نەهیشت لە شعرو ئەدەب كوردی دویرەو بكەفی، ت و هاوفكرەیلد كارێگ گەوراكەن وەلی ئایا تەنیا چەن نەفر تویەنن ئی زاراوەی لانەویز كریایە نەجات بیەن ؟
: ئیمه ها بانمان هەوڵ و تەقەلا بیەیمن یەکەمین جار ئەرای زوانمان و دوەمین جار ئەرای زاراوه شرینەگەمان.. جەنابدیش جوان ناوێ ناید لانەویز کریای .. ئیمه هاله بان شانمان ئەو لانەویزه شوون فره بەرز و جوانێگ بگرێگ..
-زانیمن فەرهاد زەنگەنە جولیەید وەلی جوور شاعرو ئەدیبێگ پەنا وە ئنستاگرام بردیدە لە وەختێگ مەردم چەوەڕی چاپ كتاوەیلدن، یە خەمساردییە یا سڕ مەگوو ها لە پشتی؟
چشتەیلی هەس ئاسانه و ئەرزانه وەکو ئنستاگرام و چاپ کتاو ئاسان نیه لەی وەخت ناوەخته.. وەلێ شەرت و قەرار بردمه وەی نزیکه چاپ یەکەمین کتاو بکەم ..
-زوان شعر لای كوردی خوارگ باڵاكرد و بەرز بوی هیمان نەزم و نەسر وەپی نەڕەسیە، ئایندەی ئی كارە چوین دوینی؟
- پرسیار خاسیگە و لە شوون خوەیە، وە ڕاسی نویسەرەیلمان کەموکوڕی گەورایگ لەی باوەتە دیرن (رۆمان ومەتەڵ وئەو جوورەگان تر ئەدەب) و دوینیمن جەخت کەنە بان شعر وە تەنیا، منیش هامە بان ئەو باوەڕە کە سەبەبەگەی ئەوەسە کە مەدرەسەیل ئەدەبی تایبەت وە نویسەرەیل شیوەزوان کەڵهوڕی و فەیلی نەیریمن، هەرچەنی ک میرات گەورایگ لە مەتەڵ و پەند پیشینان و وەسەرهات فۆلکلۆری دیریمن، ئی کاریشە کار ئیمڕوو نیە دیارە کە نویسەرەیلمان ئەوسایش و ئیسایش هویچ لەی باوەتە وەشیوەزوان خوەمان نەیشتنەسە جی ئەرامان، یەیشە تاوان ئیمەی نویسەرەیلە، و تاوان کەمدەسی وکەمتەوانە، ئومیدەوارم لە ئایندە بایەخ بیەیمنە گشت جوورە هونەریگ تا نەقشەگە تەمام بوود و هونەریگ تیروپڕ داشتویمن..
