لە گیچەڵیگ خێزانی سادە ئەرا کارەساتیگ گەپ
فاتیمە سەڵاح ئەرکەوازی/ خێزان سەنگ بناغەی کۆمەڵگاس، یەکەمین پەناگەی هەر تاکیگە ئەرا رویوەڕویبوینەیل ئاڵنکاریەل زندگی، باوجی دویر نییە گیچەڵەیل هەر خێزانیگ لەچشتیگ بویچگ و سادە دەسوەپی بکەێد و بڕەسێد ئەرا ئاستیگ رخدار کە تونوتیژیە یا تەنانەت تاوان کۆمەڵکوشی خێزان.
لەیرا پرسیاریگ دروسبوود چوین ئێ گیچەڵەیل بویچگە رەسن ئەرا کارەسات؟ ئەو هووکارەیلە چەیگە کە لەجیاتی چارەسەرکردنی بەدتری کەێد؟
لە فرەیگ لە پسایەل گیچەڵەیل خێزانی تەنیا رویداویگ زوی گوزەرە، باوجی لەئەنجام کەڵەکەبوین پەستانەیل چەن ساڵیگ وەبان یەکەو دروسبوود
وەداخەو لەماوەی چەن مانگ سەرەتای ئمساڵ وە وە تایبەت لەماوەی مانگ ئازار رویداوەیل و کۆمەڵکوشی خێزانی و تونوتیژیەیل وەشیوەی وەرچەویگ زیای کردیە، کە یەیش هووکارەگەی چوود ئەرا پەستانەیل ئابووری، کە سەختی بارودۆخ ئابووری وە یەکیگ لە بنەمایەیل سەرەکی دانرێد هیلێد گفتوگویگ سادە ئاڵشتبوود ئەرا ناکۆیەیل گەپیگ، ئێ بارودۆخ ئابووری کەهەرێم کوردستان وەپی رەدبوود زەمینەیگ ئەرا ئەوزەڵکردن وەردەوەدەیل خێزانی خوەش کردیە، لەهەمان وەخت لاوازی پەیوەنی لەناوەین ئەندامەیل خێزان یەکیگە لە فاکتەرەیل سەرەکیە و بناغەس ئەرا وەردەوەردەیل هەمیشە گفتوگو ئەرا وەردەوەردەی گەورەیگ ئاڵشتکەێد، لە هەمان وەخت لە بڕیگ کۆمەڵگە و خێزانەل گەورە یا دووس دەسوەردان کەن لەگیچەڵەیل خێزان کە یەیش خوەی لە خوەیەو لە جیای کپەوکردن بارودۆخەگە وەرەو ئاقاریگ بەدتر بەێدێ.
باوجی وە رای من ئەوەگ لەماوەی کۆتاییە لە هەرێم کوردستان هیشتیە ئامار رویداوایل بەرزەوبوود هووکار سەرەکیەیل کاریگەریەیل تووڕەیل کۆمەڵایەتی و بەدی بار ئابووری خێزانەیلە، تانانەت رەسیەس ئەو ئاستە فرەیگ لە تاکەیل کۆمەڵە خوەیان کردنەسە قوربانی دەس تیکتۆک و سناپ و فەیسبوک و بەرنامەیل ترەک شیرازەی خێزانیگ خەنەوەر هەرەشە، کە رویداوەیل کۆمەڵکوشی یا تونوتیژیەیل ئێ کۆتاییە وە ئاشکرا پەنجە ئەرا ئێ دوو هووکار سەرەکیە دڕاکەن.
ئەگەر نواگیریکردن لە ئەوزەڵکردن وەردەوەردەیل بویچگ خێزانی ئەرا کارەسات، هەوەجەکەێد ئەندامەیل خێزان هووکارەبکریەن لەبان پیشکەشکردن دروسکریگ لەپەیوەنیەیل و چارەسەرکردن گیچەڵ وەبی هەڵچگن زیایە، داوای دەسمیەتیکردن لە راوێژکاریگ دەروینی یا رینیشاندەریگ خێزانی لەجیای هیشتن دەسەژیەکردن گیچەڵەیل وەلایەن خێزانەیل گەورەتر و کەسەیل نزیک، لە حالەتەیلیل هەوەجەکەر تونوتیژی رخداریگ توەنرێد پەنا ئەرا یاسا بوەرێد و لایەنەیل یاسایی ئەندامەیل خێزانەگە بپارێزن، لە ئەگەریگ وەردەوامی لەیەک نەفامستن ئەندامەیل ناوخێزانەگە لەیەک دویرەوکەفتنیان فرە گونجیاگترە وەک لەوەگ رویداوەیلی جویر کۆمەڵوشی خێزانە و ئەزیەتداینیان لەلی بکەفێدەو.
لە کۆتایی ئوشیمن گیچەڵەیل خێزانی چشتیگ فرە سروشتیە باوجی ئەوەگ رخدارە بڕەسێد ئەرا تونوتیژی و لەکۆنترۆل دەرچگن، ئەرا بەجەرکردن بارودۆخەگە و ئارامکردنی بایەت گشتمان وە هاوڵاتی و حکومەت وە گرنگیەو بنوڕنە ئێ پرسەو هاوکاریەکتر بوون ئەرا کپەوکردن وەرجە ئەوەگ لەناو کۆمەڵگە بوودە دیاردە، چوینکە خێزان پەناگەی ئارامی ئەندامەیلیە نەک گۆرەپان جەنگ.
